بحث و جدل ها در رابطه با سعدی
به گزارش کاراموند، ویراست تازه کتاب «جدال با سعدی در عصر تجدد» نوشته کامیار عابدی منتشر گردید.
به گزارش کاراموند به نقل از ایسنا در مقدمه کامیار عابدی بر این کتاب می خوانیم: آثار سعدی از همان دوره خود شاعر و نویسنده همواره خوانده شده، بر صدر نشسته و قدر دیده است. گلستان او تنها کتاب ادبی است که توانسته است عنوان کتاب درسی را در بین مخاطبان عام تر جامعه غیرعربی زبان، از قلمرو عثمانی تا قلمرو هندوستان، احراز کند. گذشته از این، در بین سخن سالاران اندیشه مند زبان فارسی، سعدی در زمره کسانی است که به صراحت بر اعتدال و اصلاح تدریجی امور اجتماعی و و انسانی تاکید می کند، نه بر دگرگونی های یک باره و ناگهانی که اغلب برابر است با کج روی و بیراهگی. به نظر می آید تنوع و وسعت آرای جامعه شناسی و روان شناختی سعدی، با وجود اما و اگرهایی که میتوان در رابطه با شماری از آنها طرح کرد، در جهان کهن شرق و غرب ممتاز یا دست کم شاخص است.
در حدود سال ۱۳۸۰ نوع تلقی شماری از شاعران، ادیبان، دانشوران، و نویسندگان ایرانی، و گاه فارسی دان و فارسی پژوه در عصر تجدد نسبت به آثار سعدی نظرم را به خود جلب کرد. در این حوزه منابع و مآخذ و یادداشت هایی گرد آوردم، کتاب حاضر حاصل نهایی تألیف و تدوین آن یادداشت ها و منابع و مآخد است.
مبحث این کتاب چیست؟ مبحث این کتاب، به زبان ساده، بحث ها و جدال های مختلفی است که از نیمه دوم سده نوزدهم تا آغاز سده بیست ویکم میلادی به مناسبت های مختلف ادبی، فکری، اجتماعی و غیره در انتقاد از سعدی و آثارش درگرفته است. در این دوره زمانی، که حدود یک صد و پنجاه سال را شامل می شود، آرایی از اندیشه مندان زمان قاجار تا نویسندگان فضای مجازی گردآوری شده است. بنابراین، ستون فقرات پژوهش حاضر بخش دوم آن با عنوان «جست وجوها» است. در این بخش کوشیده ام تا حد امکان، نقدها و پاسخ ها و حمله ها و دفاع های در ارتباط با زمینه بحث را، که آثار و شخصیت های سعدی باشد، جمع آوری و تلخیص کنم.
انتقادهایی که از سعدی در این دوره زمانی شده است به چه مبحث ها، نکته ها، و محورهایی مربوط می شود؟ شاید در نگاهی اجمالی بتوان پراهمیت ترین این مورد ها، نکته ها و محورها را بدین ترتیب برشمرد:
- «ناظم» بودن سعدی، و دوربودنش از جوهر و احساس شعری و ادبی؛
- علاقه او به «دروغ مصلحت آمیز»؛
- به کار بدن تصنع در شیوه کلام و هم محتوای سخن؛
- تأیید خلیفه عباسی وقت، و اشک حسرت ریختن بر فروپاشی خلافت عباسیان؛
-نگاه تحقیرآمیز به اقلیت های دینی؛
- تلقی فرودستانه از موقعیت زنان؛
- کنایه های انتقادی به مولانا جلال الدین و شیوه زیست وی؛
- وجود تناقض در آرای تربیتی، اخلاقی و اجتماعی؛
- دور بودن از نگاه و گرایش ملی/ ایرانی؛
- هواخواهی از ثروتمندان و حاکمان و قدرتمندان؛
- کهنگی فکر و تکیه کردن بر تقدیر؛
- وجود لغزش های تاریخی و فرهنگ شناختی در آثار؛
- توجه به عشق مذکر و شاهدبازی؛
- دریافت درونمایه از شعر و ادب عربی؛
- دروغ گویی در رابطه با زندگی و سفرهای خود؛
- بی توجهی به قتل و غارت مغول در زمانه خویش؛
- فقدان لحن حماسی در بوستان؛
- وجود شماری از نقصان ها و نادرستی های لفظی در آثارش.
البته در مقابل «منتقدان» یا گاه «مخالفان» سعدی «دوستداران وی هم از پای ننشسته و به این آرای انتقادی و مخالف، گاه مختصر و گاه مفصل، پاسخ داده اند.» گردآورنده، پابه پای منابع و مآخذ، هم به منتقدان و مخالفان توجه کرده است و هم به مدافعان و موافقان.
در این کتاب مقالاتی از میرزا فتحعلی آخوندزاده، جلال آل احمد، نصرالله امامی، محمدعلی اسلامی نُدوشن، محمود افشار یزدی، مهدی اخوان ثالث، غلامحسین ابراهیمی دینانی، عباس اقبال آشتیانی، عبدالله انوار، حسن انوری، منصور اوجی، رضا براهنی، محمدرضا ترکی، محمدعلی جمال زاده، کاووس حسن لی، تقی پور نامداریان، ایرج پارسی نژاد، شیرین بیانی، محمدتقی بهار، شاپور جورکش، یدالله رویایی، محمد حقوقی، علی محمد حق شناس، فضل الله رضا، عبدالعلی دستغیب، سیدمهدی زرقانی، محمدعلی سپانلو، سهراب سپهری، عبدالکریم سروش، احمد سمیعی گیلانی، سیروس شمیسا، محمدرضا شفیعی کدکنی، داریوش شایگان، غلامحسین صدری افشار، ضیاء موحد، محمدجعفر محجوب، عارف قزوینی، میرزا عبدالعظیم طالبوف، نیما یوشیج، جلال الدین همایی، ذبیح الله منصوری، حبیب یغمایی، غلامحسین یوسفی و... آمده است.
ویراست دوم کتاب «جدال با سعدی در عصر تجدد» نوشته کامیار عابدی در ۴۶۲ صفحه با شمارگان ۲۲۰ نسخه و با قیمت ۳۲۰ هزار تومان در کتاب بهار انتشار یافته است.
ویراست اول این کتاب در سال ۱۳۹۱، در مرکز سعدی شناسی و دانشنامه فارس انتشار یافته بود.
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب