گفت وگو با سیداكبر میرجعفری
نگاهی به شعرهای مذهبی و مداحی ها
به گزارش کاراموند سیداکبر میرجعفری ضمن اشاره به افزایش کمیت شعرهای مذهبی در سالهای اخیر می گوید: نمی توانیم بگوییم این کمیت سبب شده کیفیت پایین بیاید. البته حجم زیادی از این شعرها شعرهای مصرفی هستند، اما در کنار آن، شعرهایی که قوام ادبی دارند و به شکلی به ماندگاری می رسند هم تولید می شوند که تعدادشان کم است.
این شاعر در گفتگو با ایسنا درباره وضعیت و سطح کیفی شعرهای علوی اظهار نمود: در سالهای اخیر کمیت شعرهای مذهبی و از آن جمله شعرهای علوی و عاشورایی بالا رفته است و تعدادشان بیشتر از دوران پیش از انقلاب شده، اما نکته این جاست که ما نمی توانیم بگوییم این کمیت سبب شده کیفیت پایین بیاید. من چنین گمانی ندارم. البته حجم زیادی از این شعرها شعرهای مصرفی هستند، یعنی شعرهایی که برای مداحی و گرم کردن یک مجلس سروده می شوند. تعداد زیادی شاعر مداح هستند که شعر خودشان را اجرا می کنند. اما در کنار این جریان که جریان غالبی است، شعرهایی که قوام ادبی دارند و به شکلی به ماندگاری می رسند هم تولید می شوند که طبیعتا تعدادشان کم است. اما حقیقت این است که همیشه همینطور بوده، حجم زیادی شعر تولید می شود اما شعرهایی که مهر ماندگاری بر آنها زده می شود کمتر است. شعر علوی هم همینطور است.
وی همینطور درباره شعرهایی که در مداحی ها به کار می روند اظهار داشت: زمانی که با این نگاه سراغ شعر برویم و شعرهایی را که مردم راحت با آنها ارتباط برقرار می کنند، ملاک شعر روزگار قرار بدهیم طبیعتا به خطا رفته ایم. حقیقت این است که منِ نوعی به این شعرها نمی توانم اعتراض کنم، چون عده ای با این شعرها ارتباط برقرار می کنند و ما چندان حق نداریم که بگوییم چرا این شعرها را می گویید. اگر شعر مشکل عقیدتی دارد که خب متولیانی دارد و تذکر می دهند. این شعرها تولید می شوند و مردم هم مخاطب شان هستند. مخاطب این نوع شعر را باید از مخاطب جدی شعر جدا کرد و اگر تمایز قائل شویم نگرانی ای وجود ندارد. مانند حوزه های دیگر، سینما و تئاتر، کسانی که کار جدی انجام می دهند، اگر تلاش کنند تریبون خویش را به دست می آورند و آن هایی که کارشان را برای عامه تعریف کرده اند، راه خویش را می روند. اما متولیان فرهنگ باید حواس شان باشد که شعر ماندگار و شعری که باید به آن ارزش بدهند چیست. والا در کلیت این نوع شعرها تولید می شود، حتی امکان دارد خیلی ها هم بیشتر از یکبار مصرف نشود؛ مثلا شخصی در مجلسی از شعر استفاده می نماید اما همان شخص در جای دیگر نتواند از آن استفاده نماید و ما نمی توانیم ایراد بگیریم.
میرجعفری در ادامه اضافه کرد: کسانی که تریبون دارند مانند صدا و سیما و هیات ها باید بدانند که شعرها چه جایگاهی دارند. مثلا در برنامه ادبی که شبکه چهار برگزار می نماید، نباید به این نوع شعر تریبون بدهیم؛ تریبون باید دست شعر فخیم و ادیبانه باشد.
او درباره تأثیر رسانه ها در ترویج شعرهای ضعیف اظهار نمود: اساسا رسانه هایی که عمومیت دارند، خواهی نخواهی بر ذائقه مردم تأثیر می گذارند و وظیفه رسانه این است که دست مخاطب را بگیرد و از آن جایی که هست بالاتر بکشد نه این که همراه مخاطب و گاهی پایین تر از سطح مخاطب حرکت نماید. حقیقت این است هرچقدر هم رسانه های دیگری کنار صدا و سیما باشند، فراگیرترین رسانه و در کنار تمام ایرادهایی که می گیریم تاثیرگذارترین رسانه است و متولیان آن باید در انتخاب شعر، فیلم و موسیقی دقت بیشتری داشته باشند و سطح مخاطب را بالاتر بکشند. فرض کنید صدا و سیما موسیقی دم دستی برای مخاطب پخش کند، اگر بعدا بخواهد موسیقی فاخر بگذارد، برای مخاطب گوش دادنش دشوار می باشد و در واقع مخاطب عادت نکرده است. بسیاری از این امور تربیت پذیر است. یا فرض کنید شخصی در یک خانواده فرهیخته بزرگ شده که موسیقی اصیل گوش می دهد، زمانی که موسیقی کوچه بازاری بگذارید، حوصله نمی نماید. صدا و سیما این وظیفه را در کلیت هنر دارد و اگر به آن توجه نکند، سبب می شود مخاطب خویش را پایین تر از سطحی که هست، بیاورد.
میرجعفری درباره سوژه های تکرای و شبیه هم در شعرهای مذهبی هم اظهار نمود: طبیعتا هر شاعری وقتی سراغ موضوعی می رود نخستین چیزهایی که به ذهنش می آید همان چیزهایی است که به ذهن آدم های معمولی هم می آید اما اگر قرار باشد که سطح کارش چیز متفاوتی باشد، وظیفه هنر هم متفاوت بودن است و کسی که می گوید شعر گفته ادعا می کند که چیز متفاوتی گفته که دیگری نگفته، حتی اگر سراغ سوژه تکرای می رود باید نوع نگاهش تغییر کند. اگر ۱۰ نفر به فرق شکافته حضرت علی (ع) نگاه کردند، این شاعر باید جور دیگری نگاه کند و مفهوم دیگری از آن استنتاج کند و اگر این اتفاق نیفتد، به جایی راه نخواهد برد و به ورطه تکرار خواهد افتاد.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب