یادبود درگذشتگان هنر ۹۹ در مهر؛
عبور از سال غمگین موسیقی ایران
کاراموند: درگذشت تعداد زیادی از هنرمندان و فعالان حوزه موسیقی خصوصاً پیشکسوتان موسیقی نواحی در سال 1399 یکی از غم انگیزترین و پرتعدادترین آمار درگذشتگان تاریخ موسیقی ایران در یک سال را رقم زد.
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: موسیقی سرزمین ایران در سال ۱۳۹۹، در سالی که سر تا پایش ممزوج شده با ویروسِ نامردِ آدم کشِ کرونا بود، یکی از سخت ترین و غم انگیزترین سال هایش را پشت سر گذاشت. سالی پر از مسافرت های ابدی برای هنرمندانی که در همه حوزه های موسیقایی دستاوردهای ارزشمندی را برای مخاطبانشان به همراه داشتند. چه آنهایی که در جنگ با کووید ۱۹ نفسشان کم آورد و رفتند و چه آنها که به علت بیماری و اتفاقات دیگر درگذشتند.
خلاصه که سال ۹۹ یکی از نحس ترین سال ها برای موسیقی ایران و مردمانش بود. سالی بی کیفیت اما رکورددار در کمیت فوت شدگان این عرصه که توانی برای تنفس نداد و تا آخرین روزهایش پر شد از رجعت هنرمندانی که از دنیا رفتند.
آنچه می خوانید گزارشی از هنرمندان و نام آوران عرصه موسیقی است که طی سال ۱۳۹۹ از دنیا رخت بربستند. هنرمندانی که هر یک برگ سبزی در حوزه فعالیت هایشان بودند و پیدا کردن جایگزین برای آنها عملی دشوار و دشوار است. روحشان شاد و قرین رحمت الهی.
۱۵ فروردین؛ موسی الرضا ولی نژاد و بی قراری های یک دوتار نواز
موسی الرضا ولی نژاد از خوانندگان و نوازندگان دوتار شمال خراسان عصر روز پانزدهم فروردین بر اثر ایست قلبی دارفانی را وداع گفت.
موسی الرضا ولی نژاد خواننده و نوازنده دوتار عصر روز پانزدهم فروردین بر اثر ایست قلبی در بیمارستان آیت الله هاشمی رفسنجانی شهرستان شیروان دارفانی را وداع گفت. این هنرمند طی سالهای اخیر فعالیتهای مختلفی در عرصه موسیقی داشت که از آن جمله می توان به حضور در چندین جشنواره موسیقی کشور و سرپرستی گروه موسیقی «جولان» اشاره نمود.
هوشنگ جاوید پژوهشگر موسیقی اقوام ایران در یادداشتی به مناسبت درگذشت این هنرمند نوشته بود: «موسی الرضا ولی نژاد استاد ماهر دوتار نوازی سبک گلیان و پیرو پدر بزرگوارش روانشاد سلطان رضا بود و درزمانی که هیچ حمایتی از موسیقی نواحی نمی شد، گروهی را به نام جولان راه انداخت و به تربیت عده ای جوان علاقمند پرداخت که اینک هرکدامشان دارای مهارت ویژه خود هستند. او افزون بر نوازندگی ساخت ساز هم انجام می داد و بعنوان کارآفرین یک کارگاه بزرگ خیارشورسازی را در روستای محل زندگی اش ایجاد کرد که محصولاتش را به استان های دیگر هم صادر می کرد، اما همین بی قراری هایش و تلاش سختی که درراه تامین زندگی اش داشت سبب شد تا گرفتار ناراحتی قلبی بشود و شوربختانه از میان ما رفت.»
۲۹ اردیبهشت؛ حسن خان بیگی و خاموشی یک چراغ خیلی روشن
سید حسن خان بیگی نوازنده شناخته شده تنبور و از آخرین بازماندگان نسل طلایی موسیقی مقامی لکی شامگاه دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه در شهرستان دلفان درگذشت. این هنرمند پیشکسوت موسیقی یکی از آخرین راویان مقام های حوزه لکی و دلفان بود که تأثیر زیادی در اینگونه موسیقایی بجای گذاشته است.
در پیشینه فعالیتهای مرحوم سید حسن خان بیگی آمده است: «سیدحسن خان بیگی نوازنده مقامی تنبور لکی دلفان، متولد ۱۳۱۳ در آبادی «گلام بحری» دلفان از توابع استان لرستان است. سید حسن را می توان از آخرین بازماندگان نسل طلایی تنبور مقامی لکی دلفان و طرحان نامید که قبل از او استادانی مانند امامقلی امامی، نجفعلی میرزایی، سید همت الله حسینی در چند دهه گذشته بوده اند نامید.
سید حسن استاد ثابتی نداشته اما مقام های مربوط به یاری دلفان که در آن استادی چیره دست است از پدرش فرا گرفته و بسیاری دیگر از مقام های مانند پاوه موری، سحری، ماله ژیری، چوپی را در دوران جوانی از نوازندگان کهنسال آن دوران فرا گرفته است.»
۶ تیر؛ حسین قلمی و غروب غمگینانه یک استاد ساز سازی
حسین قلمی از استادان و هنرمندان پیشکسوت سازنده سازهای ایرانی که طی سالهای اخیر فعالیتهای مختلفی در این حوزه داشت، روز ششم تیر ماه سال ۱۳۹۹ درگذشت. مرحوم قلمی از استادان صاحب سبک و شناخته شده عرصه ساز سازی بود.
حسین قلمی در ۱۰ مهر سال ۱۳۲۸ در شهرستان گلپایگان متولد شد. وی تحصیلاتش را در زادگاهش به انتها رسانید و در همان دوران تحصیل و کودکی به کارهای دستی علاقه یی فراوان داشت و با لوازم ساده و ابتدایی سازهایی همچون سنتور، ویو لن و سایر کارهای مشابه را می ساخت. وی در سال ۱۳۵۳ به استخدام امور اداری وزارت فرهنگ و هنر وقت درآمد و تحت نظر استاد ابراهیم قنبری مهر با اصول و فنون سازسازی در سطح عالی آشنا شد و در سال ۱۳۷۸ به کارگاه سازسازی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران منتقل شد و به مدت ۵ سال مشغول به کار بود و سپس بازنشسته شد.
این هنرمند علاوه بر ساخت تار به ساخت سازهای دیگری چون قیچک، رباب، کمانچه و سه تار نیز همت گماشت و در سال ۱۳۸۳ موفق به دریافت درجه یک هنری (دکتری) در رشته سازسازی گردید. وی در نمایشگاه و جشنواره های موسیقی مختلفی بعنوان داور و کارشناس ارزشیابی ساز شرکت کرده است. همین طور ایشان مقام نخست در ساخت رباب در جشنواره موسیقی فجر را کسب کرده اند. استاد قلمی طی سال ها شاگردان بسیاری را تربیت کرد که همچون آن می توان به سیامک قلمی، ایرج طباطبایی، پرویز حسینی، پرویز نصیری اشاره نمود. این در شرایطی است که آموزش ساخت ساز در مرکز آموزش هنرهای سنتی خانه استاد حسین بهزاد و آموزش ساخت ساز در دانشگاه هنر کرج ارائه می شد.
۲ مرداد؛ عیسی رستمی و رجعت یک هنرمند دیگر از موسیقی مقامی خراسان
عیسی رستمی افین هنرمند پیشکسوت موسیقی مقامی خراسان جنوبی روز چهارشنبه اول مرداد مردادماه بود که بر اثر مبتلاشدن به بیماری کرونا در شهر قاین درگذشت.
مرحوم رستمی متولد سال ۱۳۴۷ دهستان افین، بخش زهان شهرستان زیرکوه بود. او به جهت علاقه به موسیقی محلی از دوران نوجوانی آواز محلی را دنبال می کرد و از سال ۱۳۷۸ بصورت تجربی دوتار نوازی را شروع کرد. سپس در سال ۱۳۸۲ از محضر استاد عزیز تنها و استاد ذوالفقار عسکریان بهره برد. وی ضمن نوازندگی دوتار به جهت علاقه به خوانندگی محلی از دوران نوجوانی وجوانی در این حوزه نیز فعالیت داشت.
وی مسئول گروه موسیقی مقامی سرآهنگ شهرستان قائنات بود و سالهای متمادی با انجمن موسیقی قاین و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی قائنات در اجرای کنسرتهای موسیقی، جشنواره های موسیقی مقامی در شهرستان و استان بعنوان نوازنده و داور همکاری داشت. این هنرمند از سال ۱۳۸۵ با صدا و سیمای خراسان جنوبی نیز همکاری داشت که آثار ارزشمندی از دوتار و آواز وی در آرشیو مرکز صدا و سیمای استان خراسان جنوبی موجود است.
۳ مرداد؛ موسیقی سیستان و بلوچستان و کوچ رسول بخشی زنگشاهی
رسول بخشی زنگشاهی از استادان برجسته موسیقی نواحی منطقه سیستان و بلوچستان هم روز سوم مرداد ماه پس از مدت ها مبارزه با بیماری درگذشت.
مرحوم زنگشاهی برجسته ترین نوازنده ساز (قیچک) بلوچستان بود که در اختتامیه جشنواره موسیقی فجر سال ۹۶ بعنوان چهره برتر قیچک ایران تجلیل شد. او دارای درجه یک هنری (معادل دکتری) از شورای ارزشیابی کشور است. ضمن اینکه مدتی پیش نیز آلبوم آثار مرحوم رسول بخش زنگی شاهی با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان و انجمن موسیقی استان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
زنده یاد زنگشاهی نواختن ساز قیچک (سرود) را از ۱۴ سالگی و از پدرش آموخت این در شرایطی است که نواختن ساز در خانواده او به هشت نسل می رسد. ضمن اینکه ندیم و سهیل دو فرزند این هنرمند هستند که راه پدرشان را ادامه می دهند. این هنرمند موسیقی اقوام منطقه بلوچستان دکترای افتخاری از دانشگاه پاریس فرانسه دارد و تجربه برگزاری کنسرت هایی در فرانسه، سوئد، بلژیک، آلمان، سوئیس و ایتالیا دارد.
پهلوان رسول بخش زنگشاهی دو سال پیش به علت بیماری دیابت یک پای خودرا از دست داد و طی دوران زندگی خود از پای مصنوعی استفاده می کرد.
۱۲ مرداد؛ محمد دوّلو و اختتام یک عمر عکاسی در حوزه موسیقی
محمد دَوّلو از عکاسان پیشکسوت موسیقی و ورزش کشورمان که سابقه ای طولانی در عکاسی از هنرمندان صاحب نام حوزه موسیقی ایرانی و چهره های فوتبال داشت، روز یکشنبه دوازدهم مرداد ماه درگذشت.
مرحوم دولو همچون هنرمندانی بود که طی سالهای متمادی در دو حوزه ورزش و موسیقی تصاویر مختلفی را به ثبت رسانده بود.
آیین بزرگداشت این هنرمند یک دفعه در مراسم تجلیل از پیشکسوتان ورزش ارتش در سال ۱۳۹۰ و یک دفعه در مراسم افتتاحیه سومین جشنواره و جایزه موسیقی همایون خرم (نوای خرم) برگزار شده بود.
۱۸ مرداد؛ درگذشت حجت حسنی نوازنده پیشکسوت موسیقی ایرانی
حجت حسنی نوازنده پیشکسوت موسیقی ایرانی و مدیر موسیقی بنیاد آفرینش های هنری نیاوران روز ۱۸ مرداد ماه پس از مدت ها بیماری درگذشت.
این هنرمند پیشکسوت موسیقی که پس از مدت ها مبارزه با بیماری سرطان دارفانی را وداع گفت، همچون هنرمندانی بود که تحصیلات خودرا در رشته موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به انتها رساند.
این نوازنده سنتور از شاگردان ممتاز مجید کیانی استاد موسیقی ایرانی بوده که طی سالهای پیش از بیماری خود فعالیتهای مختلفی را در عرصه موسیقی ایرانی انجام داده بود.
۲۲ مرداد؛ سهراب محمدی و غروب یک خواننده نامدار کرمانجی
سهراب محمدی از نوازندگان و خوانندگان نامدار موسیقی خراسان شمالی که با تک آهنگ «شاره جان» میان مردم معرفی شده بود، روز بیست و دوم مرداد ماه درگذشت.
مرحوم محمدی یکی از هنرمندان پیشکسوت و شناخته شده موسیقی و از بازماندگان بخشی های کرمانج خراسان شمالی بود.
وی که زاده ۱۳۱۷ بود از سنین کودکی در کنار پدر خود بالیده و به فنون آوازی و دوتار نوازی آشنا شده و خصوصاً در حماسه خوانی و منظومه خوانی های کرمانجی سرآمد روزگار شد، نزدیک به چهل ترانه انقلابی در زمان انقلاب و جنگ تحمیلی همچون آثار تولیدی ایشان بود. وی مدرک درجه یک هنری معادل دکترای نوازندگی و خوانندگی را نیز دریافت کرده بود.
نخستین بار خفوزیه مجد مادر اتنوموزیکولوژی موسیقی نواحی، او را به جامعه هنری معرفی نمود، سهراب اولین خواننده کرمانج بود که همکاری خودرا با رسانه رادیو شروع کرد و در برنامه های تلویزیونی و رادیویی و همین طور جشنواره های مختلف کشور بعد از انقلاب اسلامی حضور داشت.
۹ شهریور؛ حمید سعید نوازنده باسابقه جنوبی درگذشت
حمید سعید نوازنده چیره دست هرمزگانی روز نهم شهریور در سن ۵۳ سالگی از دنیا رفت.
این هنرمند متولد محله سریگ بندرعباس بود و از نوجوانی کار موسیقی را شروع کرد. وی در خیلی از آثار ناصر عبداللهی بعنوان نوازنده فعالیت داشته است.
این هنرمند در آذرماه ۹۸ سکته مغزی کرد و مدت ها در بستر بیماری بود بدون آنکه از طرفِ نهاد یا ارگانی مورد حمایت واقع شود.
۲۱ شهریور؛ سفر ابدی یک خواننده و نوازنده تربت جامی
دلدار رسول زاده یکی از هنرمندان پیشکسوت موسیقی مقامی منطقه خراسان روز بیست و یکم شهریور ماه در سن ۷۶ سالگی درگذشت. این هنرمند موسیقی مقامی خراسان علاوه بر نوازندگی دوتار به خوانندگی هم اشتغال داشت.
مرحوم رسول زاده، متولد روستای پیروحش در ۹۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان تربت جام و ۳۰ کیلومتری شمال شهر مرزی صالح آباد بود. شغل اصلی او کشاورزی بود و بنابراین کمتر در مجامع شهری به ارائه هنر می پرداخت اما در صورت حضور در جمعی همگان مسحور هنر وی می شدند.
این هنرمند پیشکسوت موسیقی مدتی از زندگی خودرا ساکن مشهد بود و در این دوران از فعالان مسجد جامع النبی شهرک شهید باهنر محسوب می شد.
۳۰ شهریور؛ کرونا جان بهرام نازمهرِ خواننده را گرفت
بهرام نازمهر خواننده موسیقی پاپ روز سی ام شهریور ماه بعد از مدتی نبرد با ویروس «کووید – ۱۹» درگذشت.
او همچون خواننده های فعال موسیقی پاپ بود و اغلب آثارش بوسیله رادیو و تلویزیون به گوش مخاطبان می رسید.
«شرط انسان بودن»، «بهار و بهشت»، «پایان تنهایی»، «آروم جونم»، «حس اون روزا» و «اشک شوق» همچون آثار زنده یاد نازمهر بود.
او همین طور در کارنامه کاری خود سابقه اجرای چند آهنگ آیینی و ملی را هم داشت. ضمن اینکه تولید و انتشار موزیک ویدیوهایی نظیر «هوای گندم»، «با هم» و «گل های شهر» هم بخش دیگری از کارنامه کاری این هنرمند بود.
۳ مهر؛ سفر ابدی رحیم خیوه ای از استادان بخشی گری ترکمن ها
رحیم خیوه لی از استادان هنر بخشی گری ترکمن های ایران پنجشنبه سوم مهر ماه بر اثر سکته قلبی درگذشت.
هوشنگ جاوید از پژوهشگران پیشکسوت موسیقی نواحی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر درباره درگذشت رحیم خیوه لی اظهار داشت: شوربختانه در این بحران کرونائی و سکوتی که بر جامعه هنر تحمیل شده است یکی دیگر از استادان هنر بخشی گری ترکمن های ایران روانشاد خلیفه رحیم خیوه لی نیز روز پنجشنبه سوم مهر ماه در اثر سکته قلبی درگذشت. این استاد گرانقدر موسیقی نواحی ایران یک شب پیش از درگذشت در یکی محافل موسیقایی که در منطقه آق قلا برگزار شده بود برنامه ای را نیز اجرا کرده بود که به صورتی آخرین اجرای وی محسوب می شد. این هنرمند موسیقی سنتی ترکمنی از چهره های مطرح خوانندگی و نوازندگی دوتار و شادی بخش محافل عمومی و جشن های محلی در منطقه ترکمن صحرا بود.
جاوید در بخش پایانی صحبت های خود اظهار داشت: بطور قطع درگذشت استاد خیوه لی یک ضایعه سنگین برای جامعه موسیقی ترکمن است. چونکه وی از استادان و هنرمندان شاخص این عرصه محسوب می شد که با فقدانش بخش زیادی از حافظه موسیقایی منطقه ترکمن نیز از وجودشان بی بهره می شود.
۱۷ مهر؛ وداع با اصغر ابراهیم نژاد ۱۰۰ ساله در روز اربعین
اصغر ابراهیم نژاد از نوازندگان شناخته شده مطرح دوتار مازندران بامدادان پنجشنبه ۱۷ مهر ماه در سن ۱۰۰ سالگی درگذشت.
علی مغازه ای پژوهشگر و دبیر هنری فستیوال موسیقی نواحی «آینه دار»، در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان خبر درگذشت اصغر ابراهیم نژاد توضیح داد: استاد اصغر ابراهیم نژاد از نوازندگان دوتار یا به اصطلاح «دوتاری» منطقه بهشهر استان مازندران بود که بگفته خیلی از دوستان و آشنایانش سنی بالای ۱۰۰ سال داشت و در مدت حیات خود همیشه جزو بهترین و شناخته شده ترین هنرمندان دوتارنواز منطقه بودی که دستی هم بر خوانندگی داشت. او بااینکه طی سالهای پایانی عمرش به علت ضعف در شنوایی نمی توانست ساز خودرا کوک کند اما پیش از این همیشه همچون نوازندگان مطرحی بوده که قدرت بسیار خارق العاده ای در حافظه شعری و آوازی داشت.
وی اظهار داشت: استاد اصغر ابراهیم نژاد در منطقه محل سکونت خود به کربلایی اصغر هم مشهور بود که اصولاً در زندگی انسان ساکت و آرامی بود و این بسیار نکته جالب و قابل تعمقی است که این هنرمند در روز اربعین درگذشت.
۱۷ مهر؛ محمدرضا شجریان خواننده پیشگام ایرانی درگذشت
محمدرضا شجریان خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی بعد از تحمل یک دوره بیماری پنجشنبه ۱۷ مهرماه در سن ۸۰ سالگی از دنیا رفت.
همایون شجریان که امسال با حاشیه ها و فراز و فرودهای زیادی در زمینه بیماری و درگذشت پدرش همراه بود در این روز بود که با با انتشار تصویری سیاه در صفحه اینستاگرام شخصی خود، با این جمله خبر را تأیید کرد: خاک پای مردم ایران به دیدار معشوق پرواز کرد.
مرحوم محمدرضا شجریان که یکی از بهترین و مهم ترین خوانندگان ایرانی در تاریخ موسیقی کشورمان محسوب می شد، طی سه چهار سال اخیر همزمان با تشدید بیماری بارها در بیمارستان بستری شده بود.
۲۵ مهر؛ سید حمزه حسینی و خداحافظی با دنیا در سالروز رحلت پیامبر
سیدحمزه حسینی، نوازنده و خواننده موسیقی سنتی و از پیرغلامان پیشکسوت تعزیه استان گلستان به علت عارضه مغزی، روز جمعه، ۲۵ مهرماه، در سالروز رحلت پیامبر (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) درگذشت.
او از دوران کودکی به موسیقی سنتی و آواز علاقه داشت و پس از مهاجرت به تهران در محضر اساتید مختلف موسیقی، ردیف های آوازی را آموخت. وی با حضور در کلاس مرحوم وحدانی که شاگرد ممتاز استاد مرحوم علی اکبر شهناز بودند، آغاز به یادگیری ردیف های آوازی نمود تا اینکه به محضر استاد ابراهیمی معرفی گردید. ایشان همین طور شاگرد استاد علی اکبر شهناز بود و از ایشان آموخت. سپس با استاد علی اکبر محسنی (آهنگساز الهه ی ناز) آشنا شد و همین طور در کنسرتهای وی شرکت نموده و خواننده ی ارکستر بود.
استاد سید حمزه حسینی کنسرتهای مختلفی در داخل و خارج از کشور برگزار کرد و با هنرمندان بسیاری همچون زنده یاد استاد جلال ذوالفنون همکاری داشت.
۳ آبان؛ درگذشت داریوش سالاری سازنده پیشکسوت ساز ایرانی
داریوش سالاری نوازنده پیشکسوت ساز سنتور که به بیماری دیابت مبتلا بود شامگاه شنبه سوم آبان ماه به علت مبتلاشدن به ویروس کرونا دارفانی را وداع گفت.
داریوش سالاری ۶ اردیبهشت سال ۱۳۲۹ در آبادان متولد شد. بعد از اختتام تحصیلات متوسطه در آبادان بمنظور ادامهٔ تحصیل به هندوستان رفت و در رشتهٔ علوم سیاسی مشغول به تحصیل شد. او به علت علاقه به موسیقی فراگیری ساز «سی تار» را شروع کرد و ۶ سال نزد «آناندا شارما» شیوهٔ نوازندگی «راوی شانکار» را آموخت. وی در دانشگاه اسلامی هندوستان تحصیل کرده است و در نواختن سنتور به مهارت رسید.
وی در سال ۱۳۵۹ به ایران برگشت و از سال ۱۳۶۵ ساختِ ساز «سنتور» را شروع نمود. او به مُرور تغییراتی در ساختمان و روش ساخت ساز سنتور ایجاد کرد. تغییر ابعاد سنتور و ضخامت صفحات، تغییر روش در پُل گذاری، استفاده از سیم های فولادی بجای سیم های برنجی، ساختن سنتور دوطرف سیم فولادی سُل کوک، ساخت سنتور کروماتیکِ ۹ خَرَک و ۱۱ خرک و ۱۵ خرک و سنتور باس همچون فعالیتهای سالاری در زمینهٔ ساخت و بهبود ساز سنتور بود.
در شهریور ۱۳۹۳ کتاب «هزار و یک پرسش دربارهٔ سنتور» نوشتهٔ داریوش سالاری با تنظیم و ویراستاری شهاب مِنا توسط انتشارات سرود منتشر گردید. وی در مرداد ۱۳۹۴ داریوش سالاری به همراه ۴ نوازندهٔ پیشکسوت سنتور از طرف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مورد تقدیر قرار گرفت.
۱۷ آبان، آمان دای و خاموشی یک دوزله نواز ماهر
امان الله طاهری معروف به «آمان دای» از هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی سنقر و کلیایی در منطقه کرمانشاه روز هفدهم آبان ماه دارفانی را وداع گفت.
رسول طاهری نوازنده و فرزند امان الله طاهری در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن تایید خبر درگذشت پدرش اظهار داشت: متاسفانه پدرم بامداد روز شنبه ۱۷ آبان ماه در سن ۸۵ سالگی به علت کهولت سن و بیماری که مدت ها درگیر آن بود دارفانی را وداع گفت. این هنرمند مدتی پیش در جشن موسیقی کرمانشاه و چندین مراسم دیگر به اجرای برنامه پرداخته بود.
امان الله طاهری از استادان معروف و شناخته شده موسیقی نواحی شهرستان سنقر و کلیایی از توابع استان کرمانشاه بود که در طول فعالیتهای هنری خود با نام «آمان دای» میان مخاطبان شناخته شده بود.
این هنرمند پیشکسوت از سن ۱۲ سالگی با ساز «دوزله» با شاگردی نزد مرحوم مراد طاوسی سنقری آشنا می شود و بیش از ۷۵ سال در این حوزه به خلق آثار هنری می پردازد.
۱۸ آبان؛ رحمان گواهی در مبارزه با کرونا شکست خورد
رحمان گواهی از خنیاگران شناخته شده منطقه شیروان استان خراسان شمالی در سن ۵۳ سالگی بر اثر ابتلاء به کرونا از دنیا رفت.
این هنرمند از دوتارنوازان صاحب نام منطقه خراسان شمالی است که طی سالهای اخیر در جشنواره های مختلف در رابطه با موسیقی اقوام ایران حضور مؤثری داشت و مدتی پیش نیز در جریان برگزاری نهمین جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران مورد تجلیل و قدردانی قرار گرفته بود.
زنده یاد رحمان گواهی همچون هنرمندانی بود که از او بعنوان یکی از هنرمندان نسل میانی موسیقی نواحی منطقه خراسان شمالی یاد می کردند که بواسطه اجرای آثار گذشتگان و استادان خود در این عرصه میان مخاطبان اینگونه موسیقایی معرفی شده بود.
۲۰ آبان؛ درگذشت یکی از بازماندگان تشمال های لرستان
عزیز بُسّاق یکی از هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی لرستان و از آخرین بازماندگان تشمال های این منطقه روز بیستم آبان ماه در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
علی مغازه ای پژوهشگر و دبیر هنری فستیوال موسیقی نواحی آینه دار در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان خبر درگذشت عزیز بساق از هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی لرستان توضیح داد: مرحوم عزیز بساق همچون هنرمندان مطرح موسیقی نواحی لرستان خصوصاً در منطقه الیگودرز بود که از وی بعنوان یکی از تشمال های بزرگ این منطقه نیز یاد می کردند. این «تشمال» از نسل و تبار شاه میرزا مردای از تشمال های بزرگ موسیقی لرستان بود که به صورتی نسل آخر نوازندگان این منطقه را می سازند که متاسفانه این شیوه های نوازندگی در نسل بعدی استفاده نمی گردد. این هنرمند بعدازظهر روز سه شنبه بیستم آبانماه در بیمارستان شهید ولیان الیگودرز بر اثر بیماری قلبی و بزرگ شدن قلب دار فانی را وداع گفت. البته طی این سال ها وی از ناراحتی های جسمی مختلفی برخوردار بود که واقعاً شرایط او را تحت تاثیر قرار داده بود.
مغازه ای اظهار داشت: مرحوم عزیزبساق مدتی پیش هم در فستیوال موسیقی نواحی آینه دار حضور فعالی داشت که در مراسم اختتامیه نیز تندیس این رویداد به وی تقدیم شد. او به جد یکی از هنرمندان بزرگ منطقه الیگودرز بود که خدمات قابل توجهی را در عرصه موسیقی و شیوه های سرنا نوازی انجام داد. این در شرایطی است که وی در سالهای پایانی عمرپربارش همچنان قادر به نوازندگی ساز سرنا بود که این فضا شگفتی خیلی از مخاطبان را فراهم نمود.
۱۵ آذر؛ محمدرضا اتابکی نوازنده و مدرس ویولن درگذشت
محمدرضا اتابکی یکی از نوازندگان پیشکسوت ویولن روز شنبه پانزدهم اذرماه در سن ۸۰ سالگی درگذشت. رامتین اتابکی فرزند محمدرضا اتابکی با انتشار تصویری در صفحه شخصی اش این خبر را اعلام نمود.
محمدرضا اتابکی زاده سال ۱۳۱۹ بود. او ردیف های ابوالحسن صبا را نزد پرویز کوهستانی آموخت و در هنرکده موسیقی ملی از محضر علی تجویدی و دیگر استادان بهره برد و دوره های میرزا عبدالله را فراگرفت.
اتابکی که فارغ التحصیل دوره کارشناسی موسیقی از دانشکده هنرهای دراماتیک و تجسمی بود، از سال ۱۳۵۹ با سمت کارشناس خدمات هنر در دفتر پژوهش و نمونه سازی آموزش و پرورش، در زمینه تألیف کتاب «موسیقی و سرود» مدارس آغاز به فعالیت کرد و هم زمان با آن در دانشگاه ابوریحان و دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بعنوان مدرس حضور یافت. وی در سال ۱۳۶۴ بنا به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعنوان معاونت هنری مرکز سرود و آهنگ های انقلابی معرفی گردید.
زنده یاد محمدرضا اتابکی ضمن همکاری با گروه های مختلف، طی سالهای گذشته، به تدریس ویولن مشغول بود.
۱۸ آذر؛ احمد علی راغب خالق ماندگارترین نواهای انقلاب به رحمت ایزدی پیوست
احمد علی راغب یکی از ماندگارترین و شناخته شده ترین آهنگسازان و هنرمندان موسیقی انقلاب که طی دهه های اخیر خالق ماندگارترین ترانه ها و سرودها در این حوزه سه شنبه ۱۸ آذر ماه در سن ۸۶ سالگی بعد از مدت ها مبارزه با بیماری سرطان درگذشت.
ریاست مرکز موسیقی سازمان صدا و سیما، مدیریت تولید موسیقی مراکز و استان های سازمان صدا و سیما، عضو شورایعالی موسیقی سازمان صداو سیما و عضویت در شورایعالی نظارت و ارزشیابی شبکه های رادیویی و تلویزیونی همچون فعالیتهایی است که این آهنگساز فقید در عرصه مدیریتی انجام داده است.
زنده یاد راغب در سال ۱۳۸۲ بود که به علت خلق ترانه ها و سرودهای ماندگار انقلاب موفق به دریافت مدرک درجه یک هنری معادل دکترا در رشته آهنگسازی شود. این در حالی بود که از این هنرمند در جریان برگزاری بیست و هشتمین و سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر نیز قدردانی به عمل آمد.
۲۴ آذر؛ رجعت جواد داوری از شاگردان قدیمی مرحوم لطفی به دنیای ابدی
جواد داوری نوازنده سنتور و از شاگردان قدیمی مرحوم محمدرضا لطفی که سوابق زیادی در عرصه نوازندگی و آهنگسازی داشت درگذشت.
مدیرکل و کارکنان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان روز بیست و چهارم آذر با انتشار پیامی نوشتند: متاسفانه مطلع شدیم جواد داوری هنرمند پیشکسوت بین المللی موسیقی ایران و از هنرمندان موسیقی استان گلستان امروز درگذشت.
جواد داوری، استاد گرگانی موسیقی و نوازنده سنتور، در سال ۱۳۲۷ در خانواده ای که همگی اهل موسیقی بودند به دنیا آمد. وی از سالهای کودکی و بگفته خودش از دوران ابتدایی با مرحوم محمدرضا لطفی همراه بود.
این هنرمند پیشکسوت اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۴ بود که طی گفتگویی با خبرنگار مهر به بیان فعالیت ها و سوابق خود در عرصه های مختلف موسیقی پرداخت.
۵ دی؛ دوستعلی صادقلو یکی از پیشکسوتان موسیقی قزلباش
حاج دوستعلی صادقلو از هنرمندان پیشکسوت موسیقی منطقه قزلباش که بگفته برخی از کارشناسان و پژوهشگران از آخرین بخشی نسل دوتار ابریشم نواز ترک قزلباش رامیان بودند درگذشت.
این استادِ پیشکسوت موسیقی که خبر درگذشت او عمدتا در فضای مجازی انتشار یافت، به دلیلِ بیماری در هشت سال اخیر دیگر توانایی نواختنِ حرفه ای نداشت، اما تا آخرین روزهای حیاتش به آموزش ساخت و نواختن دوتار همت گماشت.
۱۵ دی؛ هنرمند ممتاز عرصه موسیقی مقامی شمال خراسان درگذشت
رضا کوهستانی هنرمند ممتاز عرصه موسیقی مقامی شمال خراسان هم روز پانزدهم دی ماه از دنیا رفت.
رضا کوهستانی متولد سال ۱۳۱۵ در روستای «کوران ترکیه» شهرستان فاروج، از هنرمندان سرشناس موسیقی کرمانجی شمال خراسان بود که بیش از ۶۰ سال از عمر خودرا به فعالیت در عرصه موسیقی مقامی مشغول بود و در سن ۸۴ سالگی درگذشت.
۲۱ دی؛ مرگ پوریا جوانمیری نوازنده جوان براثر ایست قلبی
پوریا جوانمیری از مدرسان و نوازندگان فعال موسیقی کشورمان یکشنبه بیست و یکم دی ماه بر اثر ایست قلبی درگذشت.
به گزارش کاراموند به نقل از مهر، وحید تاج خواننده شناخته شده موسیقی ایرانی طی تازه ترین مطلب خود در فضای مجازی از درگذشت پوریا جوانمیری یکی از نوازندگان و مدرسان جوان موسیقی آگاهی داده بود.
مرحوم جوانمیری بعد از مراجعه به منزل احساس درد قلب می کند و متاسفانه بامداد روز یکشنبه بیست و یک دی ماه بر اثر ایست قلبی دارفانی را وداع می کند.
این نوازنده ۴۴ ساله از مدرسان حوزه نوازندگی ویولن بود که دوران آموزشی خودرا نزد استادانی چون اکبرایزدی، محمود مرآتی، علی تجویدی، جوادلشگری، محسن تویسرکانی، فرید عمران و حسین دهلوی سپری کرده است.
جوانمیری ضمن تالیف و تدوین چند کتاب آموزشی درارکسترهای «صبا»، «رودکی»، «کیش مهر» و «البرز» نیز حضور داشته است.
۲ بهمن؛ ابراهیم اثباتی آهنگساز شناخته شده تئاتر دارفانی را وداع گفت
ابراهیم اثباتی از نوازندگان و آهنگسازان شاخص موسیقی ایرانی که عمده آثارش مبتنی بر ساخت موسیقی برای آثار نمایشی بوده ساعاتی پیش پس از مدت ها مبارزه با بیماری دار فانی را در سن ۴۹ سالگی وداع گفت.
این نوازنده تنبور و دیوان موسیقی را از سال ۱۳۶۴ با ساز تنبور آغاز نموده و از رهنمودهای استاد سید خلیل عالی نژاد بهره ها برده است. اثباتی در این راه به فراگیری سازهای دیگر همچون سه تار، تار، عود، دیوان و دف پرداخت و همین طور از یادگیری و پژوهش در زمینه نظریه موسیقی و آهنگسازی دریغ نکرد.
این هنرمند فقید تا سال ۱۳۹۲ قریب به ۴۳ موسیقی تئاتر و چندین موسیقی فیلم ساخته است. وی در سال ۱۳۸۰ با تعدادی از هنرمندان و نوازندگان نخبه مبادرت به تاسیس گروه وصل صوفیان نمود که حاصل آن اجرای کنسرتهای گوناگون در داخل و خارج از کشور بوده است.
۸ بهمن؛ وداع اهالی موسیقی سمنان با غلامرضا حاج محمدی
غلامرضا حاج محمدی از شاخص ترین اساتید موسیقی استان سمنان و شاهرود است که سابقه ۱۴ سال عضویت در ارکستر سمفونیک تهران را در کارنامه داشت؛ بعد از یک عمر آموزش و کار هنری، جان به جان آفرین تسلیم کرد.
این چهره نام آشنای موسیقی که متولد ۱۳۱۴ در روستای دهملای شاهرود پس از فارغ التحصیلی از هنرستان عا لی موسیقی تهران به مدت چهارسال از طرف وزارت فرهنگ و هنر برای ادامه تحصیل در کشور آلمان بورس شد.
این هنرمند شاهرودی در سال ۱۳۴۲ بعد از اختتام تحصیلات و بازگشت به وطن در هنرستان عا لی موسیقی به تدریس سازشناسی پرداخت. ضمن اینکه ۱۴ سال عضویت در ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر اپرا نوازنده ترمبون و آلات ضربی و ارکستر فارابی رادیو ایران به رهبری استاد مرتضی حنانه، دوره سازسازی سازهای بادی چوبی و برنجی و آموزش موسیقی در شاهرود، دامغان و سمنان و سرپرستی موسیقی استان سمنان همچون خدمات این چهره برجسته موسیقی است.
تالیف چندین کتاب همچون نظریه موسیقی (موسیقی نظری) از طرف انتشارات چنگ، ایجاد ارکستر هارمونی با حضور شماری از نوجوانان پرورشگاه، ساختن چندین ساز بادی (فلوت و کلارینت) در کارگاه، تاسیس انجمن موسیقی در شاهرود، راه اندازی آموزشگاه موسیقی و…از دیگر خدمات این چهره موسیقایی استان سمنان است.
۹ بهمن؛ پرواز ابدی رسول شریفی خواننده و نوازنده رفسنجانی
رسول شریفی خواننده و نوازنده ی سه تار شهر رفسنجان در ۴۷ سالگی درگذشت.
مرحوم رسول شریفی متولد ۱۳۵۲ در شهر رفسنجان بود. او آواز و ردیف های موسیقی ایرانی را نزد زنده یاد ایرج بسطامی فرا گرفت. رسول شریفی برای فراگیری ساز تار در کلاس های کیوان ساکت شرکت کرد.
این خواننده رفسنجانی با گروه های مختلفی کنسرت برگزار کرد و در قالب دو گروه باربد و دلنوا و ترنم بعنوان خواننده و نوازنده ساز تار کنسرتهای گوناگونی به روی صحنه رفت. حضور در جشنواره موسیقی فجر و فستیوال اکسپوی چین همچون تجربیات ملی و بین المللی این خواننده بود. این هنرمند سال ۹۶ آلبوم «صبوحی زدگان» به آهنگسازی محمد جلیل عندلیبی را منتشر نمود.
۱۰ بهمن؛ وداع با جمشید نجفی، هنرمند خاطره ساز
جمشید نجفی از خوانندگان پیشکسوت موسیقی پاپ آذربایجان روز جمعه دهم بهمن ماه بر اثر سانحه تصادف درگذشت.
جمشید نجفی از خوانندگان پیشکسوت موسیقی آذربایجان بود که طی دهه های اخیر آثار و ترانه های ماندگاری را به زبان آذری در دسترس مخاطبان قرار داده است که از آن جمله می توان به ترانه ماندگار «خلبانان … ملوانان» به آهنگسازی بابک رادمنش اشاره نمود. این هنرمند مراغه ای طی سالهای اخیر در شهر تهران ساکن بود.
«آخشاملار»، «رنگ شب»، «گلدی بابا»، «نی نیم»، «گجه لر» همچون آلبوم هایی هستند که از این خواننده در دسترس شنوندگان قرار گرفته اند.
۱۳ بهمن؛ چهره ملی موسیقی مقامی خراسان در ۸۸ سالگی دار فانی را وداع گفت
براتعلی ابراهیمی از هنرمندان پیشکسوت موسیقی مقامی استان خراسان رضوی در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
ابوالفضل مکرمی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، با بیان خبر درگذشت براتعلی ابراهیمی پیشکسوت موسیقی خراسان در روز سیزدهم بهمن ماه اظهار داشت: براتعلی ابراهیمی پیشکسوت و چهره ملی موسیقی مقامی خراسان رضوی، متولد سال ۱۳۲۱ از اهالی روستای جوزقان توابع بخش میان ولایت که سالیان دراز مشغول به فعالیت در زمینه موسیقی بود، در ۸۸ سالگی دارفانی را وداع گفت.
وی ضمن اشاره به این که استاد ابراهیمی صاحب سبک نوای سرحدی فریادی بود، اظهار نمود: از او بعنوان چهره ملی موسیقی مقامی خراسان و صدای ماندگار سرحد کهن یاد می شود.
۲۶ بهمن؛ فرزند موسیقی دان بزرگ دارفانی را وداع گفت
گلنوش خالقی موسیقی دان، آهنگساز، رهبر ارکستر و رهبر گروه کُر بیست و ششم بهمن ماه از دنیا رفت. او موسیقی را نزد حسین صبا، جواد معروفی و مصطفی کمال پورتراب آموخت و سال ها به فعالیت در این حوزه پرداخت.
گلنوش خالقی فرزند استاد موسیقی ایران روح الله خالقی، ۱۷ دی سال ۱۳۱۹ در تهران متولد شد. وی در سال ۱۳۳۰ به هنرستان موسیقی ملی راه پیدا کرد و فراگیری ساز پیانو را شروع کرد. وی در سال ۱۳۳۸ بعد از دریافت دیپلم هنرستان موسیقی ملی، با رتبه نخست به هنرستان عالی موسیقی وارد شد و تحت تعلیم امانوئل ملیک اصلانیان قرار گرفت. او بعد از یک سال دیپلم هنرستان عالی موسیقی را نیز با رتبه اول دریافت کرد و بعد از آن بعنوان دستیار استاد به آموزش پیانو و سرایش در هنرستان عالی موسیقی مشغول شد.
خالقی در سال ۱۳۴۱ برای ادامه تحصیلات موسیقی به اتریش سفر کرد و در آکادمی «موتزارتئوم سالزبورگ» به تحصیل در رشته «رهبری کر» مشغول شد و بعد از ۳ سال به آمریکا مهاجرت کرد و در «کالج اوبرلین» (اوهایو) تحصیلات خودرا ادامه داد. بعد از آن در سال ۱۳۵۳ مدرک فوق لیسانس رهبری کر را از دانشگاه ویسکانسین در شهر مدیسون دریافت کرد.
۲۷ بهمن؛ محمود مدیری پیشکسوت موسیقی لرستان دار فانی را وداع گفت
محمود میرزا وندی روز بیست و هفتم بهمن ماه بود که از درگذشت محمود مدیری یکی از هنرمندان پیشکسوت موسیقی لرستان خبرداد.
محمود مدیری بنیانگذار موسیقی کلاسیک در لرستان از آهنگ سازان و نوازندگان توانمند ویولن بود که کوشش های فراوانی جهت اعتلای موسیقی لرستان کشیده است.
وی ۲۵ اسفند ۱۳۱۴ در نهاوند به دنیا می آید و از ۱۲ سالگی در دسته موزیک ارتش استخدام می شود و دیپلم را در مدرسه شبانه نزد استاد حمید جزایری در خرم آباد طی می کند. مدیری ابتدا به نواختن ساکسیفون و ترمپت مشغول می شود و سپس نواختن ویلون را شروع و مدتی نیز خدمت استاد شاپور نیاکان هنر آموخت.
از جمله کارهای زنده یاد محمود مدیری نت نویسی آهنگ های لری است که با زحمات استاد زنده یاد حمید ایزدپناه در کتاب لرستان در آیینه تاریخ سال ۱۳۵۱ انتشار یافته است.
آهنگ های «چشم به راه»، «دایه دایه»، «یاد یار»، «کفش طلا»، «بیا بختم» و «بیا یارم»، «قدم خیر»، «وطن»، «دلدار» از ساخته های اوست.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب