پنجشنبه های مستند در مهر؛
نباید در جبهه رسانه به دشمن باخت افسوس برای تصاویر مهمی که پاک شدند!
کاراموند: مهدی شامحمدی مستندساز با اشاره به لزوم تدوین یک پروتکل رسانه ای برای شرایط بحرانی اظهار داشت که کار مستند قصه گویی است و نباید با عجله حقیقت را قربانی کرد.
مهدی شامحمدی مستندساز و کارگردان سینما در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به یک تجربه شخصی از جنگ ۱۲ روزه ایران اظهار داشت: در روزهای حمله رژیم صهیونیستی به ایران به صورت اتفاقی در شرایط بحرانی و خاصی قرار گرفتم. در یکی از اتوبان های نزدیک تهران بودم که ناگهان میان یک کاروان نظامی گیر افتادیم. یکی از اقوام که کنار من نشسته بود به من اظهار داشت که از این ماشین ها فاصله بگیر و فورا بعد از آن انفجار گسترده ای رخ داد و تلفات و تصاویر بسیار وحشتناکی را شاهد بودیم. ما حدود ۲ - ۳ ساعت وسط این مهلکه گرفتار بودیم و ماشین نظامی که مورد برخورد قرار گرفته بود ساعت ها می سوخت و ترکش هایش به اطراف پرتاب می شد. پهپادها همچنان بالای سر ما بودند و پدافند هم فعال شده بود. ناگهان صدای ماشین های امدادی از فاصله ۱۵-۲۰ کیلومتری به گوش رسید. چون در نزدیکی بهشت زهرا (س) بودیم می دانستم در آنجا آتشنشانی و آمبولانس های زیادی وجود دارد اما نمی فهمیدم چرا این ماشین ها به ما نمی رسند. جلوتر رفتم و دیدم که پهپادهای دشمن مانع نزدیک شدن آنها شده اند و حتی به ماشین های امدادی شلیک می کنند. با دیدن این اتفاق آغاز به تصویربرداری از این صحنه کردم.
کدام دوربین اینروزها را روایت کند؟
وی اضافه کرد: بعد از آرام شدن شرایط نیروهای امنیتی دوربین من را گرفتند و آغاز به پاک کردن تمام تصاویر کردند. من مسئولیت آنها را درک می کردم اما به یکی از آنها توضیح دادم که تصاویری که ضبط کرده ام سند مهمی هستند، او هم حرف من را درک کرد اما اظهار داشت که چاره ای جز پاک کردن آنها ندارد. من خودم را معرفی کردم و به این شخص پیشنهاد دادم که حداقل این تصاویر را برای فرد معتمدی بفرستد، اما نپذیرفت.
کارگردان مستند «هجده هزارپا» ضمن اشاره به اهمیت رسانه در شرایط جنگی خاطرنشان کرد: در ماجرای اخیر لبنان هم آنجا حضور داشتم و همین اتفاقات را دیدم. متاسفانه ما معمولا در مواجه با دشمن در حوزه رسانه شکست می خوریم. در همین اتفاقات ۱۲ روزه تصاویر ضبط شده مهم و حرفه ای توسط افراد حرفه ای از اتفاقات و جنایات خیلی کم است. به صورت مثال بعد از حادثه میدان تجریش، تنها تصاویر موجود از دوربین های مداربسته منتشر گردید و بعد از این حادثه مهم هم کسی اجازه تصویربرداری نداشت.
لزوم تدوین پروتکل رسانه ای برای شرایط بحرانی
وی با تکیه بر این که تدوین یک پروتکل رسانه ای برای شرایط بحرانی ضروریست، اظهار داشت: در شرایط بحرانی پروتکلهای مشخص نظامی وجود دارد و افراد از بالاترین درجات نظامی تا سرباز وظیفه در هرکجا که هستند باید به این دستورالعمل ها عمل کنند، اما برای رسانه چنین پروتکل هایی وجود ندارد. سوال اینجاست که چرا در طول این سال ها نتوانستیم افراد مورد اعتماد را شناسایی و آنها را وارد پروتکل رسانه ای کنیم؟ مثلا میتوان گروههای مستندسازی مشخصی را تعریف کرد که تحت کنترل اجازه ثبت وقایع را داشته باشند. حال بعد از ثبت این تصاویر میتوان نظارت کرد که چه تصاویری منتشر شوند و چه تصاویر منتشر نشوند. این فرایند اصلاً چیز سختی نیست و ما باید در شرایط عادی پروتکلی برای موقعیت های بحرانی تنظیم نماییم و همینطور افراد قابل اعتماد زیادی هم داریم که می توانند در این حوزه به ما کمک کنند. من به شخصه بسیار افسوس می خورم که در این جنگ ۱۲ روزه روایتهای مهمی را از دست دادیم!
کارگردان فیلم سینمایی «مجنون» متذکر شد: حالا دنیا باید منتظر این باشد که فیلمسازان ما این جنگ ۱۲ روزه را در چارچوب فیلم مستند، فیلم اجتماعی و … روایت کنند اما می دانم که خروجی این چند روز چیزی جز روایتهای آرشیوی نخواهند بود که احتمالا به علت کمبود منابع جذابیت پایینی هم دارند. با احترام به تمام مستندسازان و با احترام به سینمای مستند، باید بگویم که ما حالا حدود ۵-۶ نفر مستندساز ایرانی داریم که در خارج از ایران فعالیت می نمایند. این افراد فارغ از این که شاید گاهی نگاهشان با ما متفاوت باشد اما کاری که انجام می دهند قابل احترام است. در طرف مقابل یکسری افراد هستند که کارشان سواستفاده است و مثلا از سادگی عشایر ما در ایلام، لرستان و کردستان سواستفاده می کنند و روایتهای جذاب اما نادرستی عرضه می کنند که مطلقاً حقیقت ندارند. این آثار در جشنواره ها نمایش داده می شوند و اغلب کیفیت پایینی هم دارند. این نوع مستندها دروغ نمایی می کنند و متاسفانه این نوع آثار از سینمای مستند ما در دنیا دیده می شود.
کار مستند قصه گویی است
وی افزود: این اتفاق در حالیست که ما پتانسیل زیادی در دهه ۹۰ داشتیم و این افراد باید روایتهای بکر و جذابی از جنگ ۱۲ روزه ایران ارائه نمایند تا به گوش جهانیان برسد. در حال حاضر مستندسازان آن دوره به مشاغل دیگری مانند راننده تاکسی اینترنتی روی آورده اند یا تیزر می سازند.
شامحمدی ضمن اشاره به این که کار مستند احتیاج به زمان و پژوهش زیاد دارد، اظهار داشت: کار مستندساز با خبرنگاران متفاوت می باشد. کار مستندساز اصلاً زودبازده نیست. خبرنگاران در لحظه گزارش می دهند و اثرگذاری لحظه ای و خوبی هم دارد اما مستندسازان ماه ها یا سال ها روی یک فیلم کار می کنند تا اثری ماندگار خلق شود. مستندساز برپایه روایتهای تاریخی، واقعی و حقیقی که اطرافش در حال رخ دادن است، قصه روایت می کند. امکان ندارد شما یک فیلم خوب در رابطه با جنگ ۱۲ روزه ببینید درحالی که زیر یک سال روی آن فیلم کار شده باشد.
شرکت در جشنواره ها به چه قیمتی؟
وی با انتقاد نسبت به مدیریت فرهنگی و هنری کشور خاطرنشان کرد: متاسفانه دیگر امیدی به مدیران وجود ندارد اما نسل جدیدی از سینماگران مستند امروزه هستند که با همین شرایط سخت فعالیت می نمایند. مدیران و دبیران ما حالا دنبال این هستند که از وقایع ۱۲ روز گذشته حتما یک فیلم در جشنواره های پیش رو (جشنواره فیلم کوتاه، جشنواره «سینماحقیقت»، جشنواره فیلم فجر و …) برای عرضه داشته باشند. اصلاً هم برایشان اهمیتی ندارد که این روایت به چه قیمت و با چه کیفیتی عرضه می شود و چقدر از این روایت بر اساس پژوهش های درست است.
شامحمدی در انتها متذکر شد: برخی مدیران ما صرفا به فکر عرضه آمار هستند و همین شرایط هم سینمای مستند را در وضعیت بسیار بدی قرار داده است. برای سینماگر مستند باید شرایط مهیا باشد تا دغدغه اش را به یک فیلم خوب تبدیل کند و ارگان ها نباید مستندساز را تحت فشار قرار دهند تا فیلمش را به جشنواره ها یا آنتن تلویزیون برساند.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان کاراموند در مورد این مطلب