گفتگوی صریح مهر با مدیركل تجسمی ارشاد؛
تغییرات در موزه هنرهای معاصر اشتباه بود!
کاراموند: مدیرکل هنرهای تجسمی درباره ی مسائل و مشکلات زیرساختی موزه هنرهای معاصر تهران، ظهور حراج های جدید و بحث نظارت در شوراهای هنری شان و حضور نماینده وزیر در انجمن خوشنویسان توضیحاتی ارائه نمود.
خبرگزاری مهر - گروه هنر- آزاده فضلی: جامعه هنرهای تجسمی در سال پر از التهاب ۱۴۰۱ شرایطی را پشت سر گذاشت که شاید اگر شخصی همچون عبدالرضا سهرابی بعنوان مدیرکل هنرهای تجسمی حضور نداشت، این التهابات و شرایط حاکم بر جامعه هنری، بر فضای هنرهای تجسمی حاکم می شد و آنرا از پا در می آورد.
بر خلاف آنچه که توسط برخی رسانه ها در خصوص تعطیلی نگارخانه ها توسط مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شده بود، سهرابی وارد عمل شد و همین مساله سبب شد که اغلب نگارخانه ها به روال قبلی خود بازگردند.
مدیرکل هنرهای تجسمی همینطور علاوه بر تعطیل نکردن جشنواره هنرهای تجسمی فجر که گام پانزدهم خویش را تجربه می کرد، مخالف سرسخت تعطیلی دوسالانه های هنری هم بود و برگزاری آنها را یکی از اصلی ترین وظیفه های اداره کل تجسمی قلمداد می کند.
عبدالرضا سهرابی حالا یک سال است که در مسند مدیرکلی هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور دارد و به همین بهانه خبرگزاری مهر گفتگویی در رابطه با این یک سال به او انجام داده است که مشروح آنرا در ادامه می خوانید.
* آقای سهرابی برای شروع در رابطه با حراج های هنری، مجوزها و همینطور بحث گسترش آنها در سال ۱۴۰۲ که به صورت رسمی هم اعلام نموده اید، توضیح می دهید؟
معتقدم پیش از این که در رابطه با برگزاری حراج ها صحبت نماییم، باید به یک پرسش پاسخ داده شود و آن، این که تا چه زمانی باید تابلوهای میلیاردی در این حراج ها به فروش برسند؟ به اعتقاد من، هم تابلوهای میلیاردی حرفه ای و هم تابلوهای دانشجویی، هنرجویی و هنرمندان خودآموخته هم باید در حراج ها به فروش برسند تا عدالت فرهنگی در چرخه اقتصاد هنر رعایت شود.
با توجه به مقدمه مذکور، راهبرد مرکز هنرهای تجسمی امسال فراهم نمودن بستر و فضای مناسب برای ایجاد فرصت یکسان برای همه آثار با مؤلفه های فوق خواهد بود که در همین راستا، در سال جدید، حراج هنر «معاصر» و حراج «رخ ست» برگزار می گردند. حراج هنر معاصر، حراجی است که به حراجی های تهران اضافه می شود و حراج رخ ست، در استان اصفهان برگزار می شود.
لازم به توضیح است که حراج رخ ست به علت مشکلاتی که در دوره اول خود پیدا کرده بود، با چالش های جدی در برگزاری حراج هنرهای تجسمی در سطح استان روبرو شده بود که بعد از رایزنی ها و پیگیری های متعدد، به چرخه حراج واقعی هنرهای تجسمی بازگشت داده شد. سال جاری با قوت و همت برگزارکنندگان آنکه از اهالی دانشگاه و صاحبان تجربه حوزه هنر هستند، فضای مناسبی را در این چرخه ارائه نماید.
حراج سومی هم در تهران درحال آماده سازی است و درحال مذاکره با برگزارکنندگان هستیم که بمحض نهایی شدن، جزئیات بیشتر آنرا در اختیارتان قرار خواهیم داد.
ما از متولیان برگزاری این دو حراج درخواست کردیم که حراج هایشان را دو بخش برگزار کنند و برای افزایش قدرت خرید، تابلوها با قیمت های متفاوت عرضه شوند. خوشبختانه نگاه مسئولین این دو حراج به موضوعات، نگاهی کاملاً فرهنگی و هنری است و نکته مهم در این راستا، بزرگ کردن کیک اقتصاد هنرهای تجسمی به منظور بهره مند شدن سطوح مختلف هنرمندان این عرصه است. همگان است و امیدواریم این اتفاق نتایج خوبی را به همراه داشته باشد.
* شما در رابطه با جزئیات حراج ها و شورای هنری و اصالت هنری آثار نقطه نظر خاصی داشتید؟
ما بر مبنای شرح وظایف و قوانین و مقررات خودمان مجوز صادر می نماییم ازاین رو در آن حوزه ای که شرح وظایف ما نیست و مسئولیت و تخصص آنرا هم نداریم، اساسا ورود نمی نماییم. اما از نظر قوانین و مقررات حاکم بر مرکز هنرهای تجسمی، برگزاری حراج مستلزم رعایت شرایطی است که همچون آنها میتوان به این موارد اشاره نمود، اول این که چارچوب حقوقی برگزارکننده حراج و تکلیفش در گرفتن موافقت های اصولی اولیه روشن و شفاف باشد که این مهم برای مؤسسات فرهنگی هنری باید مبحث حراج در اساسنامه آنها ذکر شده باشد. ایضا برای مدیران نگارخانه هم این مجوز قابلیت صدور دارد.
دوم این که زمان و مکان برگزاری حراج باید کاملاً مشخص باشد. سوم این که درصورتیکه دوره دوم هر حراج باشد، گزارشی از نحوه برگزاری و فرآیند حراج دوره قبلی باید به صورت رسمی برای مرکز ارسال شده باشد.
مهم تر از همه این که باید تصویر دقیق و واضحی از آثاری که مقرر است در حراج به فروش گذاشته شوند، پیش از برگزاری به دبیرخانه این مرکز ارسال و پس از بررسی های لازم و ممهور کردن یکایک آثار به مهر برجسته این مرکز، مجوز قابلیت صدور پیدا خواهد نمود.
این چهار شرط در مرحله نظارت ما قرار دارد اما در رابطه با چگونگی گردش مالی، اصالت و مالکیت آثار، مرکز هنرهای تجسمی ورودی پیدا نمی نماید. لکن به سبب نظارت دستگاههای در رابطه با این موضوعات، در متن مجوز همه این موارد را یاد شده قرار می دهیم که باید توسط برگزارکننده رعایت شود.
البته هم اکنون برخی از شرکت ها با استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهایی تخصصی نسبت به تعیین اصالت و مالکیت آثار اقدام می کنند ولی ما در این عرصه ورود نمی نماییم و هر گونه مسئله حقوقی بر عهده برگزارکننده خواهد بود.
همانگونه که پیشتر اشاره شد، برگزارکننده باید گزارشی دقیق از عملکرد دوره قبلی حراج به منظور دریافت مجوز دوره جدید به مرکز ارائه نماید.
اگر در این بین شکایتی از حراج و فرآیند برگزاری آن صورت بگیرد، اساسا رسیدگی به این مورد برای مرکز هنرهای تجسمی مهم خواهد بود؛ چونکه بر مبنای مجوز صادرشده از جانب وزارت فرهنگ، هنرمندان بر طبق این مجوز به حراج اعتماد می کنند و سپس آثارشان را به نگارخانه یا مؤسسه فرهنگی هنری برگزارکننده ارسال می کنند. حال اگر در این بین مشکلی پیش آید و حس اعتماد دوطرفه بین هنرمند و برگزارکننده مخدوش شود، مسئولیت اجتماعی و نظارتی برعهده این مرکز خواهد بود تا در مورد صدور مجوز برگزاری دوره بعدی حراج دقت بیشتری به خرج دهد تا حقی تضییع نشود.
* در رابطه با حراج هنر «معاصر» هم توضیح بدهید؟
حراج معاصر مقرر است در تهران برگزار گردد. ما تا وقتی که مطمئن نشویم که فردی نتواند در حد و اندازه حراج ورود کند، مجوزی نخواهیم داد؛ یعنی پس از بررسی و بازدید میدانی و سنجیدن ظرفیت های حراج گذار، نسبت به صدور مجوز مبادرت خواهیم کرد. اما اساس نگاه ما به صدور مجوز ضمن نکاتی که پیشتر اشاره شد، تلاش ما برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در عرصه هنرهای تجسمی است که برگزارکنندگان این حراج ظاهراً از این ظرفیت برخوردار می باشند.
* مسائل و مشکلات در ارتباط با موزه هنرهای معاصر تهران همیشه یکی از پرسش های ما خبرنگاران تجسمی است بخصوص پس از انتصاب رئیس جدید موزه، برنامه های آن با ناهماهنگی هایی روبرو شده است. همینطور در ایام پایانی سال ۱۴۰۱ گفته شد که درحال تعویض موکت های موزه هستند و این در شرایطی است که میتوان اذعان کرد مدت زیادی از بازسازی موزه نگذشته و این مورد شاید کاری بیهوده به نظر می رسید. واقعاً ماجرای این حواشی در موزه چیست؟
در رابطه با بحث ابنیه و ساختمان، در مقطعی در موزه هنرهای معاصر تعمیراتی صورت گرفت ولی آن چیزی که درخور موزه بود، انجام نشد و شایسته بود که در آن تعطیلی چندین ماهه، بازسازی بهتر از این صورت گیرد. حال، در دوره اخیر پیشنهادی عنوان شد و بعد از بررسی ها و بازدید میدانی و صحبت با متولیان، به جد روی این مورد ایستادیم و مبحث را منتفی کردیم و نظرمان این شد که موکت های قبلی که مقاومت خوبی هم دارند، فعلا بهترین گزینه است تا به پیشنهاد و مواد ویژه ای بر مبنای نظر کارشناسان برسیم که ضمن رعایت استانداردهای بین المللی، از کاربردهای فنی و حرفه ای در سطح موزه هنرهای معاصر هم برخوردار باشد.
تغییراتی که در شیشه های موزه صورت گرفت سبب ورود نور زیاد به داخل می شود که نباید این اتفاق می افتاد. این که من می گویم این تغییرات نباید انجام می شد، بر مبنای نظرات کارشناسان معماری و کارشناسان معماری و هنری موجود در موزه که در سطح جامعه هنری شناخته شده هستند، است. آنها اعلام کردند که این اقدامات اشتباه و به صلاح موزه نبوده است و من شخصاً قضاوت نمی کنم و نمی دانم که چرا این اتفاقات افتاده است! نگاه ما به موزه در حوزه فعالیت هنرهای تجسمی، نگاهی بین المللی است، پس باید در حد و اندازه استاندارهای بین المللی به آن نگریسته شود. درست است که فعالیتهای موزه بنابر تصمیمات گرفته شده گرفتار تعلل شد و متأسفانه یکی از نمایشگاه های وعده داده شده برگزار نشد که از ذکر علل آن در این مجال پرهیز می کنم.
نکته قابل ذکر اینست که موزه هنرهای معاصر باید مجموعه فعالیت ها و رویدادهایی که در موزه برگزار می شود، ضمن تأمین نظر تمامی اصحاب هنر با سلایق و سبک های مختلف، به شکلی معرف کارکردهای انقلاب اسلامی هم باشد و با ظرفیت و قابلیتی که از جامعه هنرهای تجسمی فعلی سراغ داریم، اساسا این امر دور از ذهن نخواهد بود.
موضوع مهم دیگر، سیستم اعلام و اطفای حریق در موزه هنرهای معاصر تهران است. در نظر داشته باشید که مسئله اطفای حریق در یک واحد مسکونی با اطفای حریق در مکانی که محل نگهداری آثار هنری است، بسیار متفاوت می باشد. در رابطه اعلام حریق بخشی از تجهیزات مورد نیاز خریداری شده اما نصب نشده است که در نخستین فرصت نصب خواهد شد.
در گام بعدی در نظر داریم که با پیگیری و تأمین اعتبارات عمرانی لازم، بتوانیم سیستم اطفای حریق را نصب نماییم.
ناگفته نماند همچون نکات مهم دیگر، تغییراتی بود که در شیشه های موزه صورت گرفت که سبب ورود نور زیاد به داخل می شود که نباید این اتفاق می افتاد. این که من می گویم این تغییرات نباید انجام می شد، بر مبنای نظرات کارشناسان معماری و کارشناسان هنری حاضر در موزه که در سطح جامعه هنری هم شناخته شده هستند، است. آنها اعلام کردند که این اقدامات اشتباه و به صلاح موزه نبوده است و من شخصاً قضاوت نمی کنم و نمی دانم که چرا این اتفاقات افتاده است!
* یعنی در زمانی که این تغییرات اجرایی می شد، نظر کارشناسان مدنظر قرار نگرفته بود؟
در حال حاضر اتفاقی در سطح شهر افتاده است که همه به آن ایراد داریم؛ با عنایت به ظرفیت هنر و معماری اسلامی ایرانی، چون که سبک و سیاق معماری کنونی ما چنین سبک و سیاقی پیدا کرده است؟ با وجود دستگاههای مختلف، شوراهای انقلاب فرهنگی، مصوبات، شهرداری باز مجوز برای این اقدامات غیرقابل کارشناسی داده می شود.
واحد طرح های عمرانی، نگاهی کاملاً مهندسی به مبحث دارد اما وجود کارشناسان مبرز مرکز هنرهای تجسمی و موزه هنرهای معاصر تهران برای همین مساله است که موضوعات و تلفیقات هنر و معماری را برای ساختار موزه هنرهای معاصر تهران لحاظ کند. بنابراین هرگونه تصمیم گیری در رابطه با ابنیه صرفا باید برپایه نظرات کارشناسی باشد.
حال با این توضیحات، باید بگویم که مبحث عمران امری کاملاً متفاوت با معماری است. بخصوص هرگونه تغییر در بناهایی نظیر موزه هنرهای معاصر تهران نیازمند دریافت نظرات کارشناسی است.
* زمانی که شما مدیرکل هنرهای تجسمی شدید فرصت کمی داشتید تا جشنواره های تجسمی جوانان و فجر را مدیریت کنید و حالا یک سال فرصت دارید تا برای جشنواره های پیش رو را برنامه ریزی کنید. در این مورد رویکردتان چیست؟ آیا تغییراتی خواهید داشت؟ آیا انتقادی به دوره های قبلی جشنواره ها دارید؟
من ابتدا خود و همراهانم را نقد و از هر نقد منصفانه ای استقبال می کنم. همینطور تلاش می کنم بدانم که هم اکنون ظرفیت هایمان چیست و چه مقدار قابلیت و توانایی برای انجام کارهای نو داریم. این که تابحال ۲۹ دوره جشنواره جوانان ایران و ۱۵ دوره جشنواره فجر برگزار شده است را باید به فال نیک گرفت. اما ما برای گام سی ام در جشنواره تجسمی جوانان ایران و هم گام شانزدهم در جشنواره هنرهای تجسمی فجر باید نگاه متفاوتی را عرضه نماییم. در ارتباط با جشنواره جوانان ایران در دوره بعدی به قدر مقدور، رویکرد جدیدی حاکم خواهد شد. معتقدیم که جشنواره جوانان نباید صرفا آوردگاهی رقابتی باشد. باید رویکرد ثابتی را برای این جشنواره اتخاذ کنیم؛ نخست، «استعدادیابی» و سپس «کادرسازی برای آینده هنرهای تجسمی ایران». بنابراین است که در شورای سیاست گذاری جشنواره تجسمی جوانان در دوره ای که گذشت، بشکلی هدفمند دو نفر را عضو کردیم که از برگزیده های جوان دوره های پیشین جشنواره بودند. اگر ما از ظرفیت های موجود در دوره های قبلی جشنواره های هنری استفاده نکنیم، مسیر درستی را در پیش نگرفته ایم.
در نظر داریم که سی امین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران در تهران برگزار نشود و در یک استان کاملاً کم برخوردار و با شکل و شمایلی کاملاً متفاوت برگزار گردد. برای چنین جشنواره ای شورای سیاست گذاری لازم نیست، بلکه ما به یک شورای هنری نیاز داریم. جایگاه شورای سیاست گذاری در جشنواره ای مانند فجر معنا می یابد نه در جشنواره جوانان. مهم می باشد فردی که مقرر است دبیر هنری باشد، خود در شورای هنری جشنواره جوانان عضو باشد تا بداند با چه هدفی باید رو به جلو حرکت می کند. بی گمان در دوره سی ام تغییراتی رخ می دهد و رویکرد تازه جشنواره را در فراخوان اعلام خواهیم کرد. همینطور ساختار محتوایی و اجرایی جشنواره تغییر خواهد یافت که البته این تغییرات با همراهی دبیر محترم دوره سی ام رخ خواهد داد.
لازم است در جشنواره هنرهای تجسمی فجر، بخشی جنبی از جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران داشته باشیم. شاید این دیدگاه، توسط بعضی از هنرمندان و اساتید هنر نقد شود که اشکالی هم ندارد و ما هر نقد سازنده ای را می شنویم. از کسانی هم که موافق این دیدگاه هستند دعوت می نماییم به میدان بیایند و کمک کنند تا کار را به نحو احسن پیش ببریم. ما برای انجام چنین اقدامی دلیل داریم؛ اول این که به کادرسازی در عرصه هنرهای تجسمی کمک می نماییم و دوم این که به هنرمندان جوان انگیزه می دهیم که آثارشان در میدان بزرگ تری مانند فجر هم دیده خواهد شد.
* به گمانم دوره بیست و نهم جشنواره تجسمی جوانان به سرانجام نرسید..
بله، به علت شرایط خاص سیاسی و اجتماعی که پیش آمد، نتوانستیم کار را به اتمام برسانیم. در نظر داریم کار ناتمام دوره بیست و نهم را در گام سی ام تکمیل نماییم.
* مسئله انجمن های هنری را در گفتگوهای پیشین با شما مطرح کرده ایم و پاسخ هم گرفته ایم اما نکته ای در مورد انجمن خوشنویسان ایران وجود دارد که بنا بر اطلاع، شاید نوعی تخلف به حساب آید. در مورد مجمع های عمومی انجمن خوشنویسان ایران و همینطور شخصی که چندین سال است بعنوان نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از جانب هیأت مدیره انجمن معرفی می شود هم توضیح می دهید؟
ساختار انجمن خوشنویسان ایران به علت قدمتش با بقیه انجمن های هنری متفاوت می باشد اما طبق مکاتبه ای که قبلاً انجام شد، آقای ساکت بعنوان نماینده وزیر در انجمن خوشنویسان ایران دیگر مسئولیتی در این حوزه ندارند. در ارتباط با سایر موارد در ارتباط با انجمن خوشنویسان همچون برگزاری مجامع عمومی هم ورودی نمی نماییم. رویکرد عمده ما مبتنی بر حمایت و تسهیل گری در امور انجمن هاست. خوشنویسی یکی از مهم ترین شاخه های هنرهای تجسمی و دارای قدمت تمدنی و هویتی است و امیدواریم شاهد درخشش روز افزون هنرمندان این رشته باشیم.
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب