عرفان عطار به درد روزگار ما می خورد؟
به گزارش کاراموند، مهدی محبتی اعتقاد دارد عرفان عطار، عرفان اعتراضی است و عرفان تسلیم نیست و به درد روزگار امروز ما می خورد.
مهدی محبتی که برای تألیف کتاب «قرن های بی زمان؛ درآمدی تحلیلی- معرفت شناختی بر منطق الطیر عطار» در قسمت «درباره شعر» هفدهمین دوره جشنواره شعر فجر، بعنوان برگزیده جایزه ۱۵۰ میلیون تومانی معرفی شده است، در رابطه با جشنواره فجر به ایسنا اظهار داشت: جشنواره خیلی خوب و مفید می باشد، به شرطی که در شرایط رقابتی و سالم برگزار شود؛ به نظرم جشنواره فجر این خصوصیت ها را داشت، من نه از هیئت داوران کسی را می شناختم و نه لابی کردم. خوشان کتاب را دیده و بررسی نموده بودند.
او سپس در رابطه با کتاب خود اظهار داشت: پیش از این کتاب، کتاب های بسیاری به صورت منفصل بر روی آثار عطار کار و تحلیل کرده بودند. البته هلموت ریتر در «دریای جان: سیری در آراء و احوال شیخ فریدالدین نیشابوری» کوشیده که همه اندیشه ها و آثار عطار را ببیند اما طرح او خیلی کلی و ابتدایی است و ناهماهنگی های فراوان دارد. من در این کتاب به صورت آثار عطار را به صورت سیستماتیک بررسی نموده و نشان دادم، آثار عطار مکمل یکدیگر هستند، هفت حلقه بهم پیوسته که یک اثر در مرکز قرار دارد.
محبتی افزود: با بررسی آثار عطار به صورت کل منسجن میتوان به حقیقت عرفان عطار رسید. همیشه برایم سوال بود چرا شیخ محمود شبستری می اظهار داشت: «مرا از شاعری خود عار ناید/ که درصد قرن چون عطار ناید». قبل از عطار، عرفان مطرح شده بود و چرا او چنین چیزی گفته بود. یا مرحوم فروزانفر نوشته بود «بشریت باید سال ها و قرن ها پیش برود و برآید تا شاید به شایستگی درک اشعار عطار برسد» برایم این مورد عجیب بود به دغدغه ای تبدیل گشته بود. این کتاب به شکلی پاسخ به این دغدغه بود.
او تصریح کرد: در بررسی آثار عطار متوجه شدم، پیوستگی آثار عطار به نگاه شرقی او به هستی و معرفت باز می گردد مانند باغ های ایرانی که از کنار شروع می شوند و به مرکز باغ می رسند یا مسجد که از حیاط بیرونی آغاز می شود و به محراب می رسد یا جهان از پیرامون تشکیل می شود به خود ما می رسد، کل آثار عطار در کنار هم به یک کل منسجم و واحد می رسد.
این استاد دانشگاه در رابطه با اینکه چرا منطق الطیر عطار بیشتر شهرت دارد، خب نگاهی که در این کتاب مطرح شده رسیدن به کل واحد در این اثر نمود بیشتری دارد، اظهار داشت: اتفاقا ساختمان داستانی مصیبت نامه قویتر از منطق الطیر است. اما منطق الطیر بیشتر مطرح شده و اصحاب رسانه هم بیشتر به آن پرداخته اند. شاید کلمه «مصیبت» در «مصیبت نامه» چندان خوشایند نبوده است.
او سپس با اشاره و مقایسه سیمرغ در منطق الطیر، با ملک مرغان در «رساله الطیر» و شاه مرغان در «رساله الطیور» برادران غزالی، اظهار داشت: سیمرغ عطار مستغنی مطلق است؛ سی مرغ نه بندگی سیمرغ را می کنند و نه سیمرغ آنها را از هم جدا می کند. سی مرغ و سیمرغ بدون هم معنا ندارند، سیمرغ نه آنها را به بندگی و نه انفضال می کشاند. جزء به کل و کل به جزء است. در این کتاب اشاره کرده ام چگونه سی مرغ که نماد سالکان و عارفان متفاوت هستند با بدن و عقل و جان مختلف، می توانند یکسان بیندیشند؟!
مهدی محبتی در انتها با اشاره به اینکه عرفان عطار به درد روزگار ما می خورد، اظهار داشت: عرفانِ عطار، عرفان اعتراض است، عرفان تسلیم نیست. عرفان او بر قبول نظام احسن در جامعه و خود انسان است. فلسفه مدرن در عرفان او مطرح می شود. عطار شاعر عشق است و می تواند آرام بخش باشد، او بر بدی ها چشم نمی بندد و نمی گوید همه چیز عالی است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب