تفسیر موضوعی ناظر بر نیاز جامعه اسلامی از دیدگاه شهید صدر بررسی گردید
کاراموند: اولین نشست درس گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر با بررسی مباحثی چون نظام فرهنگی، تحولات اجتماعی تفسیر موضوعی ناظر بر نیازهای جامعه اسلامی با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین سید امید مؤذنی اجرا شد.
به گزار ایسنا به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، اولین نشست از سلسله درس گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر به همت اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران و با همکاری پژوهشگاه تخصصی شهید صدر انجام شد و حجت الاسلام و المسلمین سید امید مؤذنی ضمن معرفی شخصیت فردی و اجتماعی شهید صدر، اندیشه های وی را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد.
مؤذنی در ابتدا با اشاره به این که برای شناخت اندیشه های شهید صدر باید ابعاد مختلف شخصیت وی بررسی شود، اظهار داشت: تعدادی از خطاها و برداشت های نادرست که ناظر بر ناآگاهی نسبت به شرایط اجتماعی و خاصیت های شخصیتی شهید صدر بوده، سبب شده اندیشه های شهید صدر و ابعاد مختلف شخصیت او به درستی تحلیل و شناخته نشود.
وی افزود: باید توجه داشت تولید کننده متن در چه بافت زمانی، شرایط اجتماعی و تاریخی زیسته و زیست او چه تأثیری بر گفتار و نوشتار او گذاشته است که شناخت این فاکتورها برای دریافت ابعاد مختلف شخصیت و اندیشه یک اندیشمند مهمست.
این مدرس علوم حوزوی با اشاره به پیشینه و بافت زیسته شهید صدر اظهار داشت: آیت الله شهید صدر از خاندانی مهم و موثر در علم شیعه در سده های اخیر است. شهید صدر در طول زندگی ۴۵ ساله خود پژوهش و دستاوردهای مهمی در زمینه علوم فقهی و تأثیر آن بر زندگی اجتماعی انسان به ثمر رسانده است که تفسیر موضوعی او از آخرین دستاوردها و فراورده های علمی این اندیشمند است که امروزه در اختیار ما است؛ برای اینکه بعد از آن هرچه ساخته در دوران حبس و در زندان رژیم بعث عراق بوده و مصادره شد.
وی ادامه داد: آیت الله شهید صدر یک شخصیت فقیه و اصولی، فیلسوف و عالمی است که در علوم حوزوی بطور خاص و چه در علوم انسانی به شکل کلی صاحب دیدگاه بوده است که تاکید و توجه بر جنبه فقه و اصول در مباحث ایشان بسیار مهم است؛ چونکه رکن اصلی شخصیت ایشان را فقاهت تشکیل می دهد و شناسایی ما نسبت به شخصیت او با محور فقاهت سنجیده می شود.
مطالعات تفسیری ۴ دهه گذشته جهان اسلام متأثر از روش تفسیری شهید صدر است
حجت الاسلام مؤذنی نوآوری در تفسیرهای شهید صدر را مشخصه بارز در تفسیرهای ارائه شده از وی دانست و اظهار داشت: مفسر قلمداد کردن شهید صدر را اگر به مفهوم رایج یعنی تفسیر حجم انبوهی از گفتارهای تفصیلی بدانیم و یا در مقایسه با شخصیت بارز علامه طباطبایی بررسی نماییم، حتما نمی توان شهید صدر را از حیث حجمِ دستاوردها مفسر دانست. اما از این جهت که شهید صدر در زمینه تفسیر دست به نوآوری زده، می توان او را مفسر نامید؛ برای اینکه نوآوری های مهمی در مقوله تفسیر داشته است. سطح نوآوری وی در تفسیر به شکلی بوده که می توان شهید صدر را موسس مکتب جدید در علم تفسیر دانست. نوآوری تفسیری شهید صدر به اندازه ای است که تعدادی از پژوهشگرانِ حوزه مطالعات تفسیری مدعی هستند که مطالعات تفسیری ۴ دهه گذشته جهان اسلام متأثر و یا ناظر بر روش تفسیری شهید صدر است. به این معنا که دستاورد روشی در زمینه تفسیر در جهان اسلام ناظر بر روش صدر بوده است.
وی در توضیح نسبت شهید صدر با مطالعات تفسیری و قرآنی گفت: نخستین بروز و ورود شهید صدر به جهان علم و اندیشه، چاپ همزمان ۲ کتابِ «غایب الفکر» که یک مجموعه ۱۰ جلدی از اندیشه های اصولی است و همین طور کتاب «فدک در تاریخ» است. طبق روایت ها کتاب «فدک در تاریخ» اثری است که ظاهراً شهید صدر در ۱۳ سالگی نوشته است و البته این مساله محل اختلاف شاگردان او بوده است. برخی معتقدند این کتاب در سن ۱۱ سالگی، بعضی می گویند در سن ۱۳ سالگی و بعضی ها نگارش این کتاب را مربوط به ۱۷ سالگی شهید صدر می دانند. اما بررسی ها و مطالعات شخصی من نشان میدهد که این کتاب در ۱۱ سالگی شهید صدر نوشته شده در ۱۳ سالگی بازنویسی و در ۲۰ سالگی به چاپ رسیده است.
مؤذنی بیان کرد: شهید آیت الله صدر از شروع حضور خود در جهان علم و اندیشه و از زمانی که به مثابه یک اندیشمند کتاب های وی منتشر شد؛ مجتهد بود و اجتهاد صدر را دو مرجع عالیقدر شیخ محمدرضا آل یاسین و حضرت آیت الله خویی تایید نموده اند. نکته قابل توجه این است که یکی از شروط شهید صدر برای ورود به عالم تفسیر مجتهد بودن فرد است. یعنی فردی می تواند وارد عالم تفسیر شود که توانایی استنباط مقصود وحیانی را از متون دینی داشته باشد و نظامِ اعتبارِ استنباط را کسب کرده باشد و با روشی معتبر، متون دینی را خوانش و به محتوای آن نائل شود. بنا بر این است که در همه دستاوردهای نظری او روح قرآنی وجود دارد.
وی توجه به مفاهیم در اندیشه های آیت الله شهید محمدباقر صدر را یکی از با اهمیت ترین ارکان شناخت اندیشه های وی عنوان نمود و اظهار داشت: شهید صدر به مفاهیم می پردازد و حقایق و وقایع مختلفِ موجود در زندگی را در ابعاد مختلف انسان شناسی و هستی شناسی بررسی می کند و بخش قابل توجهی از این مفاهیم را از دل قرآن تفسیر می کند. توجه شهید صدر به مفاهیم قرآنی در تمام ابعاد پژوهش های شهید صدر قابل تامل است.
وی متذکر شد: از این جهت تفسیر موضوعی شهید صدر در زمینه محتوا درباره ی منطق تحول اجتماعی حرف می زند و این منطقِ تحول اجتماعی با مدلی که شهید صدر در شروع حرکت سیاسی خود یعنی مدل حزب طراحی نموده بود؛ متفاوت می باشد. شهید صدر معتقد می باشد که تحول اجتماعی از انسان شروع می شود و انسان می تواند تحول اجتماعی و در ادامه تحول تاریخی را به وجود آورد. در این راه زیرساخت های فکری مهمی را باید بپذیرد تا عمل انقلابی شکل گرفته و در نتیجه ادامه و ارتقای این مساله نظام فرهنگی شکل خواهد گرفت.
این مدرس دانشگاه در آخر تصریح کرد: شهید صدر در نظام فرهنگی ایده الگوها و طبقه بندی سه گانه الگوها را مطرح می کند و معتقد می باشد برای تغییر جامعه باید روی الگوی ارزش ها دست گذاشت. درحقیقت تفاوت عمده تفسیر موضوعی شهید صدر با دیگر تفاسیر موضوعی این است که تفسیر موضوعی شهید صدر منجر به ارائه نظریه هایی درباره ی سیاست، اقتصاد، تحولات اجتماعی و فرهنگی می شود که در این نظریه های مسئله روش را که همچنان با اهمیت ترین دغدغه در زمینه اندیشه است؛ مطرح می کند.
در آخر اولین نشست از سلسله درس گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر حجت الاسلام والمسلمین سیدامید مؤذنی به سئوالات پژوهشگرانی که به صوری حضوری و یا مجازی در جلسه شرکت کرده بودند؛ پاسخ داد.
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب