حکیم فردوسی، این گونه فارسی را زنده کرد!
به گزارش کاراموند قم باتوجه به وضعیت نابسامانی که در بکاربردن کلمات عجیب و غریب و غلط در چت های فضای مجازی مشاهده می نماییم، امروز اخطار نسبت به نابودی زبان فارسی بسیار جدی است و باید در این راستا اقدامات مطلوبی صورت گیرد.
ابوالقاسم فردوسی طوسی شاعر حماسه سرای ایرانی و سرایندهٔ شاهنامه، حماسهٔ ملی ایران، است، طبق گفته اکثریت اهل فن، فردوسی بزرگ ترین سرایندهٔ پارسی گو است که از شهرت جهانی هم برخوردار بوده و به حکیم سخن و حکیم طوس شهرت دارد.
وی در سن سی سالگی به نوشتن شاهنامه که یکی از بزرگ ترین نوشته های ادبیات کهن پارسی است روی آورد.
فردوسی در شاهنامه، فرهنگ ایران قبل از اسلام را با فرهنگ ایران بعد از اسلام پیوند داده است؛ از شاهنامه برمی آید که فردوسی از آیین های ایران باستان مانند زروانی، مهرپرستی و مزدیسنا اثر پذیرفته، هرچند برخی پژوهشگران سرچشمهٔ این اثرپذیری ها را منابع کار فردوسی می دانند، که او به آنها بسیار وفادار بوده است، همینطور وی به سبب خاستگاه دهقانی، با فرهنگ و آیین های باستانی ایران آشنایی داشت.
شعر حماسی که در شاهنامه نمونه های خیلی از آن وجود دارد، در ادب پارسی، در مقابل شعر غِنایی جای داشت؛ گونه ای از شعر که در شعر عرب، ناشناخته و به صورت کامل ایرانی و نشانگر پیوستگی ادبیات پیش و بعد از اسلام بود.
در شاهنامه فردوسی به اسطوره های بسیاری اشاره شده است که به جرعت میتوان گفت اگر شاهنامه نبود امروز هیچ نامی از این اسطوره ها در بین نبود.
شاهنامه تقویم مصور حماسه، تاریخ و فرهنگ ایران زمین است
شاهنامه کتاب داستان های کهن ایرانی، آداب و رسوم و به شکلی تقویم مصور حماسه، تاریخ و فرهنگ ایران زمین است.
سرزمین پهناور ایران در طول تاریخ، تلخ و شیرین بسیاری را چشیده و فراز و فرودهای بسیاری را از سر گذرانده و همیشه مورد طمع غیر ایرانیان بوده است؛ بنا بر این اگر آثاری همچون شاهنامه در تاریخ ایران وجود نداشتند امروز زبان فارسی به صورت کلی از بین رفته بود.
شاهنامه به حدی در ادبیات فارسی اثرگذار بود که محمد حسنین هیکل یکی از برجسته ترین نویسندگان مصری در توصیف فردوسی و در پاسخ به سوال عرب زبان شدن مصری ها، گفته است: «ما عرب زبان شدیم به جهت اینکه فردوسی نداشتیم...»
همینطور دکتر خالقی مطلق، شاهنامه پژوه و مصحح معتبرترین نسخه شاهنامه فردوسی بعنوان یک ایرانی اعتقاد دارد که: "ما ملیت خودمان را مدیون زبان فارسی هستیم و زبان فارسی را هم تا اندازه زیادی مدیون شاهنامه فردوسی هستیم."
مهدی شریفیان، عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا هم در این راستا، اظهار نمود: حکیم فردوسی عامل استقامت و قوت زبان فارسی بوده، بگونه ای که اگر شاهنامه سروده نمی شد، از این زبان اثری به جای نمی ماند و مانند سایر کشورهای تصرف شده، زبان قومی به کنار رانده می شد و مردم به زبان دیگری سخن می گفتند و می نوشتند.
صفویه، دوران اوج شاهنامه در ایران
دوران صفوی شاهد بازسازی وحدت سیاسی، مذهبی و نظامی ایران بود؛ صفویان در قلمرو امور اجتماعی نوعی یکپارچگی فرهنگی را به وجود آوردند که زمان خویش را از ادوار گسیخته و نابسامان گذشته جدا ساختند و به مصائب گذشته آخر بخشیدند یکی از عوامل موثر در انتها دادن به این وضعیت توجه صفویان به ایجاد ملتی واحد با مسولیتی واحد حول محور هویت ملی ایران بود، در این راستا توجه به شاهنامه بعنوان سند هویت ملی ایران مورد توجه قرار گرفت و از همان ابتدا توجه به شاهانه افزوده شد.
توجه صفویان به شاهنامه سبب سروده شدن منظومه های پهلوانی و تاریخی شد که این امر به خاطر توجه شاهان صفوی به شاهنامه بود و بعنوان مثال میتوان به شاهنامه هاتفی، شهنامه ماضی، شهنامه نواب عالی، شهنامه قاسمی، جنگنامه کشم و جرون نامه باقی اشاره نمود که در وصف پادشاهان صفوی به سبک و سیاق شاهنامه سروده شده اند.
صفویان با عنایت به اینکه شیعه و ایرانی بودند، توجه خاصی به فردوسی کردند که تا امروز ادامه یافته است؛ شاه اسماعیل یکم علاقهٔ ویژه ای به شاهنامه داشت و خواندن اشعار شاهنامه در بین قزلباشان و قبایل مختلف ایران مرسوم بود و شاه اسماعیل نام فرزندان خویش را هم از نامهای شاهنامه برگزید (تهماسب، بهرام، القاس و …). ولی بعد از مرگ او رسم شاهنامه خوانی در ایران جدی گرفته نشد و کمرنگتر شد.
اما متاسفانه در جامعه امروز و بخصوص با گسترش فضای مجازی شاهد برخی اصطلاح های خاص و غلط های املایی فاحش هستیم که هر چقدر هم نسبت به آنها تذکر داده شود، گوش شنوایی وجود ندارد.
ولی باید بدانیم که نابودی یک زبان از همین جریان ها آغاز می شود؛ شاید گروهی که به سادگی از کنار تخریب زبان فارسی می گذرند و معتقدند در این مضوع زیاد از حد جدی هستیم، از رنج ها و تلاش هایی که در طول تاریخ برای احیای زبان فارسی شده است، بی اطلاع هستند.
در این راستا و در مقابل این کاستی نمی گردد تنها انگشت افترا و کم کاری را به سمت عده و گروه خاصی گرفت بلکه در این مورد به سبب این که زبان و ادبیات فارسی یک بحث ملی است، باید همه گان تلاش کنند، از نهادهای فرهنگی، سلبریتی ها، اصحاب رسانه و برنامه های تلویزیونی گرفته تا مردم عادی در صفحات مجازی و گفتمان های عادی در محافل خودمانی در این عرصه دارای وظایف کم و زیادی هستند.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب