مسعود ده نمكی مطرح كرد؛
خانه پوشالی هم بسازیم فحش می خوریم
به گزارش کاراموند مسعود ده نمکی در کارگاهی در جشنواره فیلم عمار ضمن اشاره به اهمیت فیلمنامه نویسی در سینما و انتقاد از برخی نگاه های محدودکننده بیان کرد که خانه پوشالی هم بسازیم فحش می خوریم.
به گزارش کاراموند به نقل از روابط عمومی جشنواره فیلم «عمار» مسعود ده نمکی کارگردان سینما و تلویزیون در کارگاه «ایده و فیلمنامه نویسی» در حاشیه اکران های مرکزی دوازدهمین جشنواره مردمی فیلم «عمار» در سخنانی اظهار داشت: فیلمنامه نویسی بر مبنای تعالیم عالم سینما، رکن کار نمایشی و تصویر است، گرچه در کشور ما خیلی جدی گرفته نمی گردد. علیرغم این که همه کارشناسان معتقدند که مشکل اصلی سینما و حتی تئاترها متن است. تا متن، خوب نباشد نمی توان حتی از آن فیلم متوسطی درآورد. طبق گفته مشهور بعضی از بزرگان این عرصه، اگر متن خیلی خوب باشد حتی اگر عوامل اجرایی متوسط باشند می توانند کار و فیلم خوبی را از آن درآورند. اما اگر متن بد و بن مایه لازم را نداشته باشد، حتی اگر عوامل خیلی خوب باشند، فیلمی ضعیفی از آن در می آید. در عالم سینما هم این ماجرا را دقیقاً می توانید در موارد مختلف و آثار مختلف ببینید.
وی توضیح داد: نقش فیلمنامه در آثار نمایشی بسیار کلیدی است. من به هر کسی از مسؤلان، آنها که گوشی برای شنیدن داشتند و من را برای مشورت دعوت نمودند گفتم ما باید بتوانیم ساختارها، استانداردهای و آدم های فیلمنامه نویسی را در کشورمان ارتقا دهیم.
فیلمنامه یکی از گران ترین بخش های هالیوود است
این سینماگر افزود: برای بخش فیلمنامه نویسی در تلویزیون خیلی خوب پول بدهند مثلا بیست میلیون برای هر قسمت است در حالیکه برای یک بازیگر درجه ۲، هر ماه مثلا ۱۰۰ میلیون تومان پول می دهند. یک گروه فیلمبرداری سریال، ماهانه به صورت متوسط صد و خورده ای میلیون می گیرد. مقرر است اینها جمع شوند که یک اثر خوب را خلق کنند اما اگر این نقشه راه خوب نباشد باز به همان بیراه برمی گردیم. تناسبی در پرداخت دستمزد برای فیلمنامه نویس نیست، ازاین رو فیلمنامه نویس احساس نمی کند که باید بیشتر از آن دستمزدش مایه بگذارد.
کارگردان فیلم سینمایی «اخراجی ها» بیان نمود: یکی از گران ترین بخش های تولید فیلم در هالیوود، بخش فیلمنامه است. هم ایده را خوب می خرند و هم فیلمنامه را. یکباره می بینید یک سوم هزینه فیلم را به فیلمنامه اختصاص می دهند. حال چرا این کار می ارزد؟ چون امکان دارد آن فیلمنامه نویس یک یا چند سال برای فیلم نامه اش وقت صرف کرده باشد.
ده نمکی خاطرنشان کرد: یکی از مهم ترین مسائل و هسته اصلی فیلمنامه، ایده است. بعد، آن ایده به طرح تبدیل می شود و طرح به فیلمنامه. اما تا کسی، جامعه پیرامون و زمانه خویش را نشناسد به ایده مناسبی دست پیدا نمی نماید. برخی از آدم ها زندگی خودشان را روایت می کنند. اگر از آن آدم ها آن ایده و طرح ها را بگیریم، دیگر تمام می شوند. البته پیشنهاد من این است که اگر در آینده این گونه افراد برای نوشتن فیلمنامه به شما رجوع کردند، پای حرف تک تک اینها بنشینید، آن وقت می توانید برای خودتان بانک ایده داشته باشید.
کارگردان سریال «دارا و ندار» خاطرنشان کرد: ما دنبال ایده ای هستیم که قابلیت ماندگاری داشته باشد، حال باید ببینیم از آن ایده برای روایت به کدام زاویه برسیم که مناسب باشد. تجربه نگاری خیلی خوب است. چیزی که در کلاس ها دست نمی دهد حتی در میدان عمل، چون که آنجا تازه تجربه می نماییم، باید از آدم هایی که در این حوزه کار کرده اند، یاد گرفت.
این کارگردان سینما خطاب به حاضران بیان نمود: شما باید سیر مطالعاتی تان را گسترش دهید. من اگر بخواهم فیلمنامه ای در مورد عاشورا بنویسم، کلی روضه گوش می کنم. چون حرف ها، روایات درست و حسابی و خاص در آن روضه ها پیدا می شود. هم اکنون «می ریزه می ریزه» می خوانند، قبلاً نوحه ها و روضه ها، حرف حسابی برای گفتن داشتند. نمی دانم شاید سینمای ما هم روزی به سمت ابتذال به معنای سطحی شدن، برود.
وی مطرح کرد: مثلا من می خواهم به واقعه کربلا بپردازیم. این ایده و سوژه من است. می توانیم از زوایای مختلف به این ماجرا نگاه نماییم. مثلا فیلم «روز واقعه» از نگاه یک مسیحی است یا در سریال «مختارنامه» آقای میرباقری، نگاه ها و روایات دیگری است. حال در واقعه کربلا، من شنیدم دو برادر در لشکر کفر بودند و آن لحظه آخر، امام حسین می گوید شما با من جنگ دارید با خاندان من چه کار دارید؟ یکی از این برادرها تحت تاثیر این حرف امام حسین (ع) می گوید ما با این آدم جنگ داشتیم با زن و بچه اش که جنگ نداریم. برادر دیگر هم می گوید درست می گویی، حالا چه کار نماییم. آن دو برادر شروع می کنند به شمشیر کشیدن و جنگیدن در دل دشمن برای دفاع از خانواده امام حسین (ع).
آن دو نفر می جنگند و شهید هم می شوند ولی اسمی از آنها در تاریخ نیست و جزو ۷۲ نفر شهدای کربلا هم نیستند. فقط اصل ماجرا موجود است. این یک ایده ناب است. حالا اگر یکی این را ساخت، دیگر باید رهایش کرد؟ یا میتوان از زوایای دیگر هم به آن پرداخت؟ پیدا کردن زاویه نگاه و ایده می تواند به شما کمک نماید. بعضی وقت ها در عالم کشف و شهود ایده به ذهن می آید.
ده نمکی در همین باره خاطرنشان کرد: باید چشم شکارچی وجود داشته باشد، علاوه بر چشم باید گوش شما هم برای شما ایده خلق کند. از حرف زدن آدم ها از مدل آدم ها در موارد مختلف در سطح جامعه میتوان ایده گرفت.
می گفتند در «اخراجی ها» جنگ را تحریف کردم
این کارگردان سینما در ادامه توضیحاتش اظهار داشت: کارگردان مؤلف، کسی است که فیلمنامه ای را که خودش نوشته است، بسازد. ولی هر کسی کارگردان مؤلف نیست. بعضی کارگردان ها، تکنیسین هستند، مؤلف نیستند. البته آنها هم آدم های مهمی هستند، می گویند ما معماریم و حقیقتاً می توانند از هر فیلمنامه آماده ای فیلم بسازند.
این نویسنده خطاب به حاضران بیان نمود: شما باید در زمینه فیلمنامه اجتهاد پیدا کنید، یعنی غرق مبحث شوید و بیشتر از صاحب مبحث درباره سوژه حرف داشته باشید. من در مورد آثار خودم همین کار را می کنم. باید عالم به مبحث شوید، هم سیر مطالعاتی هم عالم حضور داشته باشد. کسی که بخواهد در مورد پزشکی، اثری بسازد تا در فضای بیمارستان و بین کادر درمان نباشد نمی تواند آن فضا را کامل درک کند و بعد به تصویر بکشد.
ده نمکی توضیح داد: من طرح «اخراجی ها ۲» را نوشتم و فرستادم به یک شورایی و رد شد در حالیکه هشتاد جلد کتاب نوشته بودم. باید می توانستم از ایده ام دفاع کنم، آنها گفتند تخیل در کار وجود دارد، چرا جنگ را تحریف می کنید که یک هواپیما را می دزدند و به اردوگاه اسرای ایرانی می برند. بعد می خواهند کار تبلیغاتی انجام دهند و مصاحبه و دیدارها اتفاق می افتد. من می خواستم معنای اسیر بودن را نشان دهیم. زاویه نگاه و بکر بودن ایده خیلی مهم می باشد. کما این که این ماجرا در اردوگاه کمپ ۶ رمادی اتفاق افتاده بود.
وی افزود: شمای فیلمنامه نویس، در سینما تک تیراندازید تیربارچی نیستید. روی ایده خود وقت صرف کنید، بگذارید ایده با نگاه کردن و تجربیات و مطالعه ورز بیاید. فیلمنامه نویسی علم است، یک تخصص است. شما باید سینما را بشناسید. سینما زبان مشترک دارد و طوری بنویسید که بقیه عوامل آنرا بفهمند. پس از علم و آموزش، استعداد مهم می باشد. امکان دارد کسی با نمره بیست از سینما فارغ التحصیل شود اما در بحث اجرا موفق نباشد. اکبر عبدی هیچگاه کلاس بازیگری نرفته اما ذاتاً بازیگر است. می تواند هم نقش دیوانه در فیلم «مادر» را بازی کند هم نقش عارف در «رسوایی » را.
در مورد شهید فهمیده جوک می سازند
ده نمکی اظهار نمود: پس از استعداد، پژوهش و غرق شدن در مبحث مهم می باشد. پیشنهاد ما این است که در هر موضوعی که می خواهید فیلم نامه اش را بنویسید ده ها رمان بخوانید و از آنها ایده برداری کنید. زاویه های مختلف و روایت مختلف و پس از آن دیدن فیلم، مهم می باشد. البته نه این که کپی برداریم. پس از این مراحل پژوهش میدانی مهم می باشد یعنی بروید با آن آدم ها را زندگی کنید. من وقتی فیلم «فقر و فحشاء» را ساختم ایده «رسوایی ۱» به ذهنم آمد یکی آنجا به من گفت یک روحانی بود پول روضه اش را بمحض خروج از روضه، به دختری بدکاره داد و گفت این ده روز محرم را گناه نکن.
این کارگردان سینما تصریح کرد: برخی از تهیه کننده ها می آیند فیلمی را می آورند و می گویند این را ایرانیزه کنید، بعد هم جایزه سیمرغ و چه و چه. ولی با ناشی گری، آن چیزی که می خواهند هم در نمی آید. مخاطب شناسی خیلی مهم می باشد. احتیاج به مخاطب و نیاز مخاطب یک معادله دوطرفه است. ما در صنعت سینما به مخاطب نیاز داریم اما در انتخاب ایده باید به نیاز مخاطب توجه داشت. بعضی ژانرها هستند که در سینمای ایران جواب نمی دهند. مثل ژانر تخیلی. یا ژانر وحشت. اما در خارج، از آرزوهای خود فیلم می سازند اما ما حقیقت را بسازیم می گویند اتفاق نیفتاده است. آنها نداشته های خودشان را داشته می کنند این طرف داشته های خویش را به نداشته تبدیل می کنند. مثلا در مورد شهید فهمیده جوک می سازند.
ده نمکی اظهار داشت: مثلا سریال «خانه پوشالی» را همه پایش نشستند و دیدند اما نمی توان در اینجا چنین چیزی ساخت. هیچکس باور نمی کند مثلا این طرف ناطق نوری باشد، آن طرف خاتمی باشد. اصلاً کسی باور نمی کند، چرا؟ چون ذائقه سازی نشده است، بخواهیم به سمتش برویم، اول حزب اللهی ها فحش می دهند که فیلم شما شعاری است. در همه فیلمهای آمریکایی پرچم آمریکا وجود دارد اما ما تا در فیلمی پرچم امام حسین (ع) و پرچم ایران و عکس فلان داشته باشیم می گویند کارگردان گرفتار شعارزدگی است.
نمی توانیم همیشه به ساز مخاطب باشیم
کارگردان فیلم «رسوایی» توضیح داد: من در «رسوایی ۲»، می خواستم زلزله تهران را نشان دهم. رفتم سراغ گروه جلوه های ویژه که آیا می توانید اینها را انجام دهید و باورپذیر هم باشد؟ پول هم ندارم. ولی برای شما اعتبار دارد. آنها قبول کردند. من از پل قیطریه با هلی شات و مجوز یک فیلم دیگر، فیلم گرفتم و به گروه جلوه های ویژه گفتم کاری کنید که این پل فرو بریزد. بعد فیلمش را در فضای مجازی پخش کردم و مردم باور کردند و من در جشنواره قصدم به رخ کشیدن تکنیک بچه های ایرانی بود و ده دقیقه فروریختن شهر در فیلم را در جشنواره به نمایش گذاشتم تا مخاطب ببینید. من ریسک کردم گرچه این مدل با ذائقه مخاطب ایرانی هماهنگ نبود. اما آیا ما مقرر است ذائقه پذیری نماییم و ذائقه سازی نکنیم؟ به نظرم نمی توانیم همیشه به ساز مخاطب باشیم و باید ذائقه سازی هم صورت گیرد.
وی در انتها سخنانش اظهار داشت: نخستین کاری که منتقدها و جایزه ها می کند، این است که شما را مجبور می کنند فیلمی را بسازید که آنها می خواهند. آخرین نصیحت من این است که تلاش کنید فیلم خودتان را بسازید نه فیلمی که به شما تحمیل می کنند. نه بر مبنای شرایط زمانه، نه برای خوشایند دیگران. تا روزی که پشت سرتان را نگاه می کنید بگویید این جزو کارنامه من است و نخواهید پنهانش کنید.
دوازدهمین جشنواره مردمی فیلم «عمار» از شنبه ۱۸ دیماه شروع شده و تا ۲۳ دی ماه، آثار جشنواره در این مراسم، در سینمافلسطین تهران و به صورت مجازی در Ammaryar.ir به نمایش درمی آیند.
آئین اختتامیه جشنواره «عمار» هم ۲۴ دیماه با تقدیر از برگزیدگان بخش های مسابقه مستند و داستانی و پاسداشت مسعود جعفری جوزانی برگزار می گردد.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب