شهرام شفیعی:
نویسندگی فراگرفتن محفوظات نیست
شهرام شفیعی می گوید: نویسندگی فراگرفتن مقداری محفوظات نیست بلکه آموزش نویسندگی و داستان نویسی عبارت است از «شدن».
به گزارش کاراموند به نقل از روابط عمومی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، شهرام شفیعی، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان و طنزنویس، در نشست کارگروه نقد و بررسی داستان انجمن نویسندگان کودک و نوجوان درباره ایده یابی خود برای نوشتن با اشاره به اینکه مدت هاست حجم زیادی از نوشته هایش به کارهای اپیزودیک اختصاص دارد، اظهار داشت: این کارها شخصیت ها و فضای تعریف شده نسبتاً ثابت و تعدادی شخصیت متغیر دارد که هر بار یک ماجرا برای شخصیت ها پیش می آید؛ بدین سبب ایده برای اینگونه کارها به دو شق تقسیم می شود. نخست ایده اولیه برای شکل گیری چیدن شخصیت ها، موقعیت اولیه، مکان، روابط، شناسنامه کاراکترها و وضعیت اولیه ای که در پایلوت با آن سر و کار داریم و شق دوم که به هر کدام از این قسمت ها نوشته و به هر مجموعه اضافه می شود.
او با توضیح درباره کارهای اپیزودیک خود بیان کرد: این شخصیت ها همیشه همراه من هستند و در طول زندگی و فعالیت روزمره با اتفاقاتی که در طول روز شاهدشان هستم و فرض هایی که برایم مطرح می شوند، در ارتباط قرار می گیرند. قسمتی از ایده پردازی به همین ماجرا مربوط می شود که شما همیشه یک علامت سؤال همراه خود دارید که «اگر چنین می شد چه می شد؟» این حضور همیشه شخصیت ها و روابطشان و آن پرسش مقدر و فرضیه ها در کارهای اپیزودیک به تبلور ایده ها در ذهن نویسنده کمک می نماید.
شفیعی در این جلسه مجازی درباره مکانیزم ایده یابی برای سوژه های سفارشی ناشران اظهار داشت: از نظر ترمینولوژی داستان هر محرکی که موجب تبلور شخصیتی مشخص در موقعیتی مشخص با غایتی معنادار شود می تواند ایده باشد و می شود گفت هنگام تبلور ایده ۹۹ درصد تکلیف یک اثر هنری مشخص شده است. بطور خلاصه ایده ها موضوعات داستان ما نیستند، بلکه نوعی محرک اند که ما بوسیله آنها به موضوعات داستان های مان نزدیک می شویم.
این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان درباب اینکه تمرینات کارگاهیِ رسیدن به ایده چقدر قابلیت استفاده دارند، تصریح کرد: کتاب های آموزشی زمانی می توانند مفید باشند که در ما اتفاقاتی افتاده باشد و خودمان راه را با خواندن و حلاجی آثار مهم پیدا نماییم. اما اگر همه وظیفه را به عهده این کتاب ها بگذاریم نتیجه تلخی در انتظار ما خواهد بود. نویسندگی فراگرفتن مقداری محفوظات نیست بلکه آموزش نویسندگی و داستان نویسی عبارت است از «شدن»؛ یعنی تغییراتی که در خود ما اتفاق می افتد و ما را نویسنده می کند. بدین سبب اگر مسیر شدنِ در ما درحال پیموده شدن باشد آموزش ها و تمرین ها اهمیت و فایده پیدا می کنند.
خالق مجموعه «جزیره بی پرنسیپ ها» در بخش دیگری از این جلسه اضافه کرد: هرگاه نویسنده ای ایده کم می آورد یا می خواهد موتور ایده پردازی را در ذهن و زندگی خودش روشن کند، بهتر است که از خودش بپرسد تو چه چیزی را می خواهی آشکار کنی؟ چون نوشتن به تعبیری نوعی آشکارکردن است؛ زندگی روزمره هم نظم و غایتی ندارد و پر از تصادف است؛ زندگی از دو وجهِ خیلی مهم شبیه هنر نیست. یکی اینکه وقایعش غایت تعریف شده ای ندارد و دیگر اینکه نظم هنری مشخصی ندارد. اما در هنر و داستان بوسیله غایت مندی و نظم بخشی به وقایع می خواهیم چیزهایی را آشکار نماییم که در روزمرگی به سادگی آشکار نمی شوند و بعنوان تمرین از خومان می توانیم بپرسیم که دغدغه مان چیست و می خواهیم چه چیزی را آشکار نماییم.
وی در ادامه افزود: هر تمرینی که ما را تحریک پذیرتر کند و موجب شود که محرک های اطراف مان را بهتر حس نماییم می تواند تمرین خوبی برای ایده پردازی باشد. نباید فراموش نماییم که هدف از قصه نویسی در درجه اول لذت بردن مخاطب است و اگر با فقدان لذت روبه رو باشیم قصه موفقی خلق نکرده ایم؛ بدین سبب باید پروسه لذت بردن از کارهای استادان و آثار مختلف ادبیات جهان را باتوجه به این نکته که چقدر از این لذت مربوط به مرحله ایده پردازی می شده در خودمان تقویت نماییم.
شفیعی یکی از بهترین تمرین ها برای شناخت محرک ها را خوب دیدن دانست و اشاره کرد: تقویت بخش گزارشیِ تخیل بوسیله تهیه گزارش ها و تجسم خلاق مراحل بعدی ایده پردازی است. تخیل اگر بدین سان تمرین شود، مقوله فاهمه ما را گسترش می دهد و اتاقک های جدیدی در حیطه مقولات فاهمه ما باز می کند. یعنی وقتی خوب نگاه نماییم می بینیم چیزهای تازه ای برای دیدن وجود دارد که ما به طور معمول آنها را نمی بینیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب