تجربیات پرویز پورحسینی مكتوب شده است؟
هر چند دوستداران پرویز پورحسینی از درگذشت این هنرمند اندوهگین هستند اما جای شادمانی است كه در كنار همه یادگاری های پرارزش او، كتاب زندگی نامه اش تدوین شده و تجربیات گرانبهای این بازیگر ثبت شده است.
به گزارش کاراموند به نقل از ایسنا، درگذشت پیاپی شماری از هنرمندان صاحب سبک در چند وقت اخیر بار دیگر توجه ما را به یکی از ضعف های مهم پژوهشی مان جلب کرد؛ نبود تاریخچه شفاهی.
با وجود گذر زمان همچنان فرهنگ شفاهی بر ما تسلط دارد و هنوز مکتوب کردن تجربیات نزد خیلی از نام آوران ما مرسوم نشده و این چنین است که تجربیات گرانسنگ برخی از آنان با درگذشت شان از دست رفته و باز هم به علت ضعفی که در بخش پژوهش داریم، نمی توان چندان امیدوار بود که پس از مرگ این چهره ها، پژوهشگرانی دست به قلم شوند و تجربیات آنان را گردآوری کنند و این گونه است که اغلب با فوت یک چهره فرهنگی، بخشی از تاریخ خویش را از دست می دهیم.
با این وجود خوشبختانه گاهی فعالیتهایی به شکل موردی و خودجوش انجام می شود وگردآوری زندگی نامه پرویز پورحسینی هم یکی از همین اتفاقات خجسته است.
این زندگی نامه به همه منصور خلج، پژوهشگر تئاتر گردآوری شده و بعنوان یکی از کتاب های مجموعه «ماندگاران صحنه» از جانب انتشارات نمایش انتشار یافته است.
این کتاب چندی قبل و پیش از ابتلای پورحسینی به کرونا در مراسمی جمع و جور رونمایی گردید و حالا منصور خلج می گوید هیچگاه تصور نمی کرده به فاصله اندکی، پورحسینی از دنیا برود.
وی در گفتگو با ایسنا خواندن این کتاب را برای علاقه مندان بازیگری مفید می داند چون که در این کتاب مشخص شده پورحسینی با چه خون دلی به این جایگاه رسیده و یک شبه ره صد ساله نپیموده است.
خلج در آغاز می گوید: فکر نمی کردم اقای پورحسینی را به این زودی از دست بدهیم و خدا را شکر می کنم که این کتاب در زمان حیات ایشان منتشر و با حضور خودش رونمایی گردید.
این پژوهشگر درباره شکل گیری مجموعه «ماندگاران صحنه» توضیح می دهد: مقرر شد این مجموعه در مرکز هنرهای نمایشی منتشر شود که در واقع تاریخچه شفاهی هنرمندان تئاتر است و یکی از این گزینه ها پرویز پورحسینی بود. ابتدا این پیشنهاد را نپذیرفته بود و به او پیشنهاد شده بود که خودش یک نفر را بعنوان گفتگوکننده برگزید که به من لطف داشت و مرا برگزید.
خلج با ارائه توضیحاتی درباره روند شکل گیری این کتاب ادامه می دهد: طی جلسات مختلفی با یکدیگر گفتگو کردیم که گاه از بامداد تا غروب به طول می انجامید.
او که از دوره نوجوانی با پورحسینی آشنایی داشته است، اضافه می کند: ایشان را از نیمه های دهه 40 می شناختم. بازی درخشان او را در کنار محمد علی کشاورز، جمیله شیخی، مسعود اسدللهی و... در نمایش «حکومت زمان خان » کار رکن الدین خسروی دیده بودم. به یاد داشتم که چقدر جوان بود و چالاک و من که آن زمان دانش آموزی دبیرستانی بودم، به واسطه همین نمایش با او دوست شدم.
خلج با یادآوری دوران دانشجویی خود در دانشکده هنرهای زبیا می افزاید: پرویز پورحسینی سال بالایی ما بود و در کارگاه نمایش کار می کرد. او جزو بازیگران گروه آربی اوانسیان بود و در نمایش «باغ آلبالو» که نخستین کار مجموعه تئاتر شهر بود، بازی داشت.
این پژوهشگر ضمن اشاره به کارنامه پر و پیمان پورحسینی خاطرنشان می کند: گردآوری این کتاب از این جهت برایم جذاب بود که او با خیلی از کارگردان های درجه یک تجربه اندوزی کرده بود؛ امثال آربی اونسیان، بیژن مفید، بهرام بیضایی، حمید سمندریان، علی رفیعی و... جزء معدود بازیگرانی بود که پیتر بروک برای اجرای نمایش از آنان دعوت کرد.
خلج ادامه می دهد: پورحسینی علاوه بر فعالیتهای چشمگیرش در تئاتر در فیلم متفاوت «چشمه» هم بازی کرد و کمی بعدتر هم به گروه علی رفیعی که آن زمان تازه از فرانسه به ایران بازگشته بود، پیوست و در نمایش های «خاطرات و کابوس ها...»، «جنایت و مکافات» و... بازی کرد.
او با یادآوری بازی درخشان پورحسینی در نقش «راسکولنیکوف» نمایش «جنایت و مکافات» اضافه می کند: در آن نقش دشوار، سه ساعت بازی نفس گیر داشت. در آن نمایش پروانه معصومی هم با بازی در نقش «سونیا» برای نخستین بار روی صحنه رفت.
خلج درباره دیگر فعالیتهای پورحسینی در تئاتر می گوید: در نمایش «آندورا» کار حمید سمندریان روی صحنه رفت و در نمایش «شش شخصیت در جست و جوی نویسنده» به کارگردانی پری صابری هم ایفای نقش کرد. جالب است که فروغ فرخزاد هم در همین نمایش بازی کرد.
به قول او همکاری پورحسینی با بهرام بیضایی در نمایش «کارنامه بندار بیدخش» و فیلم «باشو غریبه کوچک» از دیگر نقاط قوت کارنامه هنری اوست.
خلج درباره حذفیات احتمالی این کتاب می گوید: این کتاب هیچ حذفیاتی ندارد و همه گفتگوهای ما به شکل کامل انتشار یافته است.
او ضمن اشاره به وجود دو جریان غالب در تئاتر قبل از انقلاب یادآوری می کند: پورحسینی جزو بازیگران نسل میانه است. که نسل پس از اداره تئاتری ها هستند. این نسل به جریان آوانگارد آن زمان وصل می شوند. چونکه قبل از آن عموما جریان غالب تئاتر در تالار 25 شهریور (تماشاخانه سنگلج فعلی) جریان داشت و نمایش های ایرانی روی صحنه می رفت ولی بتدریج جریان نوینی شکل گرفت که عموما بر اجرای نمایشنامه های خارجی متمرکز بود. چونکه در آن دوره دانش آموختگانی مانند علی رفیعی و حمید سمندریان از فرنگ بازگشته بودند. ضمن اینکه برخی از کارگردانان نوگرای تئاتر جهان مانند گروتفسکی، پیتر بروک، باربا و... در ایران، نمایش اجرا کردند و تماشاگران با تئاتر روز جهان آشنا شدند.
خلج ادامه می دهد: در همان زمان مدیریت تئاتر شهر که قبل از آن فعالیت مستمری نداشت، به دکتر رفیعی سپرده می شود تا در این مکان اجراهای پیوسته تئاتر روی صحنه برود.
وی در ادامه با ابراز تاسف از درگذشت برخی از هنرمندان بزرگ در چند وقت اخیر اضافه می کند: متاسفانه به علت ضعف پژوهش، تجربه این هنرمندان هم با درگذشت شان از بین می رود در صورتی که در جهان، هنرمندی مانند استانیسلاوسکی صد سال پیش تجربیات و خاطرات خویش را مکتوب کرده است.
خلج خاطرنشان می کند: خواندن خاطرات هنرمندانی مانند پرویز پورحسینی بخصوص برای نسل جوان بسیار مفید می باشد تا خیل علاقه مندان به بازیگری دریابند نمی توان یک شبه ره صد ساله رفت و بازیگری مانند پورحسینی با خون جگر و تلمذ کردن در نزد خیلی از استادانِ صاحب تجربه، به این جایگاه رسیده است.
او در انتها می گوید: در این کتاب همه این ریزه کاری ها از دوران کودکی تا آخرین کارهای پرویز پورحسینی گردآوری شده است.
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب