کودکان ایرانی چی می بینند؟
کاراموند: مخاطبان تعدادی از پویانمائی ها در تلوبیون و مقایسه آثار پخش شده ایرانی و سایر کشورها نشان میدهد که تولیدات سریالی ایرانی با محوریت آثار دوبعدی و البته کیفیت پایین تر، مخاطبان کمتری می گیرند.
«متأسفانه ما به جای این که زبان این نسل را کشف نماییم، آنها را با برچسب هایی مثل «نسل ناشناخته»، «مشکل دار» و... کنار می گذاریم. در صورتیکه در قرآن، خداوند می فرماید: «و ما أرسلنا من رسولٍ إلا بلسان قومه». حتی پیامبران هم به زبان قوم خودشان فرستاده شدند.
ما در رسانه ملی مسئولیم زبان نسل جدید را بفهمیم.» این جمله را محمد صادق باطنی می گوید؛ او رییس مرکز کودک و نوجوان سیماست و همین چند سال قبل، بعد از محمد سرشار، مسئولیت مدیریت شبکه پویا و امید را بر عهده داشت. نه تنها باطنی و سرشار بلکه تمام مدیران سازمان در ۱۰ سال گذشته، عبارت «باید نسل جدید را بفهمیم» وجه مشترک صحبت هایشان شده، اما سؤال اینجاست دقیقا چقدر زبان نسل جدید را فهمیده ایم؟
پیش از پاسخ دادن به این پرسش، بد نیست کنش های موازی پلت فرم ها با تلویزیون در رابطه با کودک بررسی شود. سینما در سه سال اخیر رشد نسبی در حوزه کودک و نوجوان داشته؛ فیلم هایی همچون بچه زرنگ، ببعی قهرمان و حالا یوز توانستند فروش جدی ای داشته باشند. از طرفی، نمایش خانگی هم در حوزه کودک و نوجوان درحال دورخیز است و پلت فرم «شیدا» بخش کودک خویش را راه اندازی کرده و عمده تولیدات سینمایی کودک و نوجوان بعد از پخش در سینماها مستقیماً به نمایش خانگی کوچ می کنند. شاهد مثال این مورد هم عدم پخش فیلم های سینمایی ببعی قهرمان و بچه زرنگ در تلویزیون است؛ اتفاقی که نشان داده است پرداخت های تلویزیون در حوزه کودک کمتر از میزانی است که پلت فرم ها هزینه می کنند و این مورد نشان از توجه کمتر به حوزه کودک در زمان بودجه ریزی دارد.
زبان نسل جدید در عملکرد بیرون می زند
شبکه پویا، چه آن زمانی که نامش «نهال» بود و چه حالا که باردیگر نامش «پویا» شده، از شبکه های پرمخاطب تلویزیون بوده و اعداد مخاطبانش مچ شبکه امید را خوابانده است. البته این شبکه تا چند ماه قبل آمارهای قابل توجه تری ثبت کرده و بنظر می رسد پویا در ایام اخیر گرفتار افت جدی مخاطب شده است. حالا اگر بخواهیم این اعداد و ارقام را با آمار مخاطبان برنامه های کودک و نوجوان تلویزیون در دهه هشتاد و نود مقایسه نماییم، وضعیت کنونی فهم شبکه پویا از نسل جدید مشخص تر می شود.
بر اساس آمارهای به دست آمده از برنامه های تولیدی تلویزیون برای کودک و نوجوان، رکورد میزان مخاطب برنامه های تولیدی پویا از عدد ۲۰ هزار بازدید بیشتر نمی شود و حدود ۷۸ درصد از محتواهای پویانمایی و فیلم پخش شده در پویا در ارتباط با تولیدات خارج از کشور است. بنابر آمار کنداکتور شبکه پویا، پخش ۱۲ پویانمایی فرانسوی، ۷ پویانمایی کانادایی، ۶ پویانمایی کره ای، ۹ پویانمایی ژاپنی و حدود ۵۲ پویانمایی و برنامه آمریکایی در این شبکه نشان داده است که پویا، بر خلاف سالهای قبل که تاکید بر پخش برنامه های تماماً ایرانی داشت، حالا به دلیلهای مختلف عمده آنتن را به تولیدات خارجی داده است.
البته از نکات قابل توجه این تقسیم بندی و استفاده از پویانمایی های خارجی، پخش تولیدات کشورهای ناشناخته و کمتر شناخته شده در حوزه پویانمایی است.
به عنوان مثال، در کنداکتور شبکه پویا انیمیشنی پخش شده که از تولیدات کشور موریس است یا تولیدات مولداوی، ایرلند شمالی، آفریقای جنوبی، زیمبابوه و مکزیک هم در برنامه های پخش شده پویا دیده می شود. همینطور تولیدات کشورهای نزدیکی چون ترکیه (با چهار انیمیشن) یا روسیه (با شش انیمیشن) هم از نکات قابل توجه وضعیت جدول آثار کشورهای مختلف است. نکته قابل توجه این جدول، برابری تعداد تولیدات ایرانی پخش شده با آمریکایی در آثار پخش شده است که نشان داده است آمریکایی ها همچنان سهم قابل توجهی در تولیدات پخش شده دارند.
با همه این تفاسیر، مخاطبان بعضی از همین پویانمایی ها در تلوبیون و مقایسه آثار پخش شده ایرانی و سایر کشورها نشان داده است که تولیدات سریالی ایرانی با محوریت آثار دوبعدی و البته کیفیت پایین تر، مخاطبان کمتری می گیرند.
البته باید به این نکته هم اشاره نمود که عمده آثار پرمخاطب بین پویانمایی های ایرانی مربوط است به تولیدات گذشته یا تولیداتی که به شکل مشترک با سازمان های دیگر ساخته شده اند.
به طور مثال، شبکه پویا برنامه هایی را با عنوان ببعی بالا آورده که عروسک پویانمایی تولیدشده در سازمان اوج را روی تصویر می برد. البته در همین برنامه ها، به سبب کیفیت پایین عروسک ها، مخاطبان کاهش داشته اند و به عنوان مثال برنامه ببعی و دوستان که در بخش اولش حدود ۱۳ هزار بازدید داشت، به تدریج آمارش سه رقمی شده است.
اعداد و ارقامی که نشان داده است مخاطب کودک بسادگی از کیفیت تولیدات عبور نمی کند.
برنامه های تولیدی روی میانگین کمتر از چهارهزار بازدید است
پویا هنوز هم از شبکه های پرمخاطب تلویزیون است؛ در عین حال، شبکه ای که بازدیدهایش به بالای ۲۰ هزار می رسید، حالا میانگین کمتر از چهار هزار مخاطب را ثبت می کند، آن هم در برنامه های پرمخاطبش. تولید چندساله برنامه هایی مانند منم بچه مسلمان، سر سفره خدا، جزیره دانش، مهد پویا و مل مل نشان داده است پویا روی برندها تاکید دارد، اما سؤال اینجاست که آیا تمایزی بین تولیدات این برنامه ها در ایام اخیر با تولیدات روزهای ابتدایی آنها وجود دارد؟ آیا کیفیت بالاتر رفته؟ همین وضعیت سبب شده تمام برنامه ها آماری کاهشی داشته باشند.
به عنوان مثال، برنامه سر سفره خدا که پارسال آمار پنج هزار بازدید در تلوبیون ثبت کرده بود، حالا در بهترین شرایط ۳۹۰۰ بازدید را ثبت می کند. این عدد در دیگر برنامه ها هم تکرار شده و به عنوان مثال برندی مثل مل مل که از تولیدات شبکه دو بود و مخاطبی میلیونی داشت، حالا به آمار ۲۴۰۰ بازدید در بهترین حالت خود رسیده است. نکته قابل توجه اینست که همین برنامه در سال ۱۴۰۰ عدد ۱۷ هزار بازدید را ثبت کرده بود.
سوای این برنامه ها، پویا برنامه های مذهبی بسیاری را در کنداکتور خود گنجانده که هیچ کدام چهار هزار بازدید را رد نمی کنند. همین مساله البته در آمارهای تلویزیونی هم احیانا ادامه دارد و مجموعه کنار هم گذاشتن این داده ها یک پرسش جدی ایجاد می کند: چرا محتواهای مذهبی به شکل گل درشت در شبکه پویا عرضه می شوند؟ یکی از نمونه های عرضه محتوای گل درشت مذهبی در شبکه پویا برنامه ای همچون منم بچه مسلمان است که آمار مخاطبانش در شش ماه اخیر به ۳۴۰۰ بازدید هم نمی رسد و آمار برخی قسمت ها روی عدد ۲۰۰ تا ۴۰۰ بازدید ایستاده است.
پویا جواب گوی نسل آلفاست!
مجموعه برنامه های عروسکی کم مخاطب با عروسک های بی کیفیت، برندهای فرسوده و تکراری، و مانور دادن روی پویانمایی هایی باکیفیت پایین و متوسط، سبب شده خیلی از خانواده ها پلت فرم ها را به تلویزیون ترجیح دهند و این مساله یک بحران راهبردی جدی برای سازمان است. عدم تولیدات قوی و قابل توجه در مرکز صبا و تمرکز بر دوبعدی هایی که در قصه ضعف جدی دارند، سبب شده تلویزیون نتواند مخاطب نسل آلفا را با خود درگیر کند؛ مخاطبی که حالا تولیدات استانی برایش جذاب نیست و با هر اثری ارتباط برقرار نمی کند.
حالا باید دید در زمانی که سینما و نمایش خانگی ورودی قدرتمند به حوزه کودک و نوجوان دارند، تلویزیون چه برنامه ای برای بازیابی مقبولیتش خواهد داشت.
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان کاراموند در مورد این مطلب