گرامیداشت علامه سیدجعفر مرتضی در لبنان
رایزنی فرهنگی جمهوری إسلامی ایران در لبنان با همكاری حوزه علمیه امام علی بن ابی طالب(ع)، همزمان با سالروز شهادت پیامبر گرامی اسلام (ص)، و اولین سالروز ارتحال علامه محقق، سیدجعفر مرتضی العاملی، تركیبی از نشست حضوری و وبیناری با عنوان «سیرة الرسول الأعظم؛ تدقیقاً و تحقیقاً عند العلامة المحقق السید جعفر مرتضی العاملی» و با حضور شخصیت های علمی و فرهیخته از ایران، عراق و لبنان و فعالان سیاسی، علمایی، فكری، فرهنگی و اجتماعی در روستای «عیتا الجبل» زادگاه و در جوار مزار علامه و با رعایت شیوه نامه های بهداشتی برگزار نمود.
به گزارش کاراموند به نقل از ایسنا، در این مراسم بعد از تلاوت آیاتی از قرآن کریم توسط عباس مرتضی، حجت الاسلام والمسلمین نزار سعید مدیر مراکز فرهنگی امام خمینی در لبنان به معرفی شخصیت علامه راحل و آثار و خدماتی که انجام داده پرداخت و سپس فیلم مستندی درباره معرفی شخصیت مرحوم به نمایش درآمد.
سپس دکتر خامه یار رایزن فرهنگی کشورمان ضمن تسلیت سالروز وفات رسول گرامی اسلام و شهادت امام حسن مجتبی ضد السلام به معرفی شخصیت علامه سیدجعفر مرتضی پرداخته و اظهار داشت: وی مکتبی از اندیشه اسلامی دینی و علمی را به یادگار گذاشت که نسل ها از آن الگو می گیرند و در آن مسیر گام خواهند برداشت. ایشان تألیفات بسیاری را در رد شبهات از اسلام و تشیع نگاشت و آثار وی در تحقیق و تصحیح تاریخ اسلام با هدف حفظ میراث ناب محمدی نوشته شده است.
وی در مورد معرفی کتاب ایشان با عنوان «الصحیح من سیرة النبی الأعظم» که در ۳۵ جلد نگاشته شده، اضافه کرد: این کتاب در زمره کتاب های سیره نبوی قرار گرفته و بعنوان کتاب سال در جمهوری اسلامی ایران در همان زمان انتخاب|شد و چنان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد که مورد تحلیل و مطالعه گسترده تاریخ دانان قرار گرفته شده است. امروز آن چه که در فقدانش ما به آن نیاز داریم همین آثار، تألیفات و اندیشه روشنگری است که هیچگاه شعله اش خاموش نمی گردد و به نسل های دیگر منتقل خواهد شد تا از نور آن برای ادامه مسیر بهره ببرند.
خامه یار در انتها اظهار داشت: این شخصیت بنا بر توصیف مقام معظم رهبری، خدمت بزرگی به جهان اسلام کرد و نیاز فرهنگی بزرگی را تأمین نمود، بنابراین بیشتر تألیفات سیدجعفر مرتضی بنا بر لزوم به فارسی ترجمه شده است و علما هم نسبت به ترجمه آثار و اندیشه های وی به فارسی برای استفاده مسلمانان و بخصوص شیعیان سفارش کرده اند. چون که این عالم جلیل القدر خدمات شایانی به کتابخانه علمی، تاریخ اسلام و حوزه های علمیه و هم حوزه هایی که در قم و جبل عامل تأسیس کرد، عرضه نمود.
در ادامه آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری؛ ضمن تسلیت سالروز رحلت پیامبر اعظم و همینطور شهادت امام مجتبی ضد السلام به بیان فضلیت ها و مکارم اخلاقی این شخصیت پرداخته و اظهار داشت: این شخصیت تربیت شده مکتبی است که برای علم و عالم ارزش والایی قائل است و چنین شخصیتی خداوند بگونه ای خاص، علم و دانش را به او الهام می کند تا بتوانند دارای اثری وجودی باشند و همواره بر سر زبانها باشند و قهرمان نوشته ها و سخن ها قرار می گیرند. این شخصیت، مراتب تحصیلی خویش را در لبنان و نجف و قم در نزد عالمانی بزرگ گذرانید و از نظر علمی به جایگاه رفیعی دست یافت، و بعنوان یک مفسر قرآن، محقق برجسته تاریخ اسلام و تشیع و آثار فراوان علمی را در موضوعات مختلف از خود برجای گذاشت.
وی سپس به معرفی صفات کلی این گونه عالمان پرداخت و اظهار داشت: خداترسی، مرزبانی، بدعت ستیزی، خیر رسانی و تأثیرگذاری در باورها و اعتقادات، اخلاق و سلوک جامعه از خصوصیت های این گونه شخصیت هاست. او هم درباره سیره پیامبر کتاب نوشت و هم سیره امیرمؤمنان و هم درباره امام حسن و امام حسین و دیگر امامان. همینطور درباره شخصیت حضرت زهرا و دیگر شخصیت های مهم. وی شخصیتی هم متتبع بود و هم محقق. متتبع به کسی می گویند که کتاب های گوناگونی را مطالعه و بررسی می کند و به منابع مختلف رجوع می کند.
در پایان، آیت الله حسینی بوشهری به معرفی خصوصیت های دوره ۳۵ جلدی کتاب «الصحیح من سیرة النبی الأعظم» پرداخت و اظهار داشت: نویسنده تلاش کرده سیره مکتوب پیامبر را از اخبار ضعیف بپیراید و سیره ای مبتنی بر اخبار صحیح به نگارش درآورد. هر جا انحرافی می دید، ورود می کرد و با حفظ و رعایت اخلاق یک پژوهشگر به نقد و بررسی آن بخش و اثر می پرداخت. خدمات وی در زمینه مسائل علمی، چه در تأسیس مرکز تحقیقات در بیروت و برگزاری جلسات علمی، تأسیس حوزه علمیه ای در بیروت و حوزه علمیه ای در قم برای طلاب لبنانی به نام "منتدی" ستودنی است. ایشان مورد توجه شخصیت های حوزه های علمیه قم و مراجع بزرگ بوده رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیتی که به مناسبت رحلت ایشان مرقوم نمودند، از ایشان بعنوان عالم خدمتگزار و پرکار یاد کردند و در جای دیگری از پیامشان فرمودند: این عالم بزرگوار با تألیفات وزین و پرحجم و محققانه خود در تاریخ صدر اسلام، که از نگارشی شیوا و قلمی قدرتمند برخوردار است، خدمت بزرگی به دنیای اسلام تقدیم کرده و نیاز فرهنگی مهمی را برآورده ساخته است.
سپس حجت الاسلام و المسلمین محمد کنعان، رئیس دادگاه های شرعی شیعیان در لبنان، ضمن تسلیت رحلت جانسوز پیامبر گرامی اسلام، به معرفی شخصیت برجسته علامه سید جعفر مرتضی پرداخته و اظهار داشت: آن مرحوم عمر خویش را صرف تحقیق و نگارش در میراث محمد و آل محمد نمود چون که به آن ایمان کامل داشت و از نظر عقیدتی، فکری و فرهنگی تلاشهای بسیار نمود تا از سیره نبوی، علوی، حسنی و حسینی خالصانه دفاع کند.
وی ادامه داد: علامه سید جعفر مرتضی با تاکید بر عقلانیت، پرده های شک و تردید را از میراث نبوت کنار زد و به صورت محققانه تاریخ را بررسی کرد و در نهایت آثار ایشان بعنوان منبعی برای تمامی مسلمانان به حساب می آید، چون که با بهره گیری از حجت و دلیل قاطع توانسته، حقایق را به منصه ظهور برساند.
رئیس دادگاه های شرعی شیعیان لبنان در انتها اظهار داشت: علامه سیدجعفر مرتضی یک محقق عادی نبود، بلکه تمام وجود خویش را در خدمت به میراث خاندان نبوت و حضرت زهرا وقف نموده بود و با تمام اخلاص به دنبال کشف حقیقت و کنار زدن پرده ابهام از این میراث گرانمایه برآمد که امیدواریم ذخیره قبر و قیامت او باشد و در نهایت وی را به بهشت رهنمون سازد.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی مهدوی راد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، با اشاره به سابقه آشنایی ده ساله با علامه سید جعفر مرتضی اظهار داشت: او محققی بی بدیل، مؤرخی امین و متکلمی ب نظیر و تاریخ نگر بود. و تلاش نمود تا روایات مسلّم تاریخی را از میان روایات جعلی بیرون بیاورد و به نظر من مهمترین کاری که در تاریخ اسلام انجام دادند، کشف این دروغ ها است.
وی سپس به عرضه برخی نمونه های تاریخی که علامه سید جعفر مرتضی برای زدودن دروغ ها از چهره آن روایات تلاش نموده اند، اشاره کرده و اظهار داشت: یک نمونه ی دیگر که متاسفانه که فقهای شیعه هم تحت تأثیر قرار گرفتند، و نتوانستند حقیقت را بفهمند، روزه ی روز عاشوار است، آنچه در فقه معروف بوده صوم عاشورا است. علامه سیدجعفر مرتضی ثابت می کند که این روایات از اساس پایه ندارد، ساخته شده است، به جهت اینکه چون امام حسین "ع" در روز دهم به شهادت رسیدند، به آن روز یک حرمت جعلی درست کنند.آقای مرتضی غیر از تاریخ به ده ها منبع رجوع می کرد تا حقیقت را کشف کند. سیدجعفر مرتضی نشان دادند اسم عاشورا پس از محرم ۶۱ هـ معروف شده، حتی پس از این تاریخ مجالس عزا برپا می شد، گفتند چون یهودی ها روزه می گرفتند، وبر اساس منابع یهودی نشان داده که در دهه محرم در شریعت یهود روزه نمی گرفتند. الخ، اساس این روایات را ایشان نشان دادند دروغ محض است.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین جلال الدین الصغیر، نماینده پارلمان عراق و امام جماعت مسجد بُراثا، به معرفی شخصیت سید جعفر مرتضی و روش های علمی وی در نگارش آثارش پرداخت و اظهار داشت: وی روشی را در مطالعات سیره معصومین ایجاد کرد که پیش از این در مطالعه تاریخ آنها نبود و همین مساله سبب شده بود که مشکلات بزرگی در فرهنگی که نسل ها درباره سیره معصومین فراگرفتند بوجود آورده بود. نه به خاطر آن سیره هایی که تاریخ نویسان می نگاشتند، بلکه سیره افرادی که با نظام های سیاسی و مذهبی و فکری که در زمانشان حاکم بود مخالفت می کردند. و همین مساله سبب می شد تا اطلاعات مربوط به آن سیره محدود شود و در چارچوبی قرار می گرفت که اجازه معرفی آن سیره متناسب با آن معصوم ضد السلام داده نمی شد. آنها تلاش بسیار کردند تا دروغ پردازی کنند و چهره این سیره را مخدوش جلوه دهند. بنابراین علامه سیدجعفر مرتضی توانست این دروغ پردازی ها و این محدودیت ها را با علل تاریخی و برهانی قاطع کنار بزند و چهره واقعی این روایات را به نمایش بگذارد.
او در آخر اظهار داشت: به نظرم یکی از خصوصیت های مهم فقید بزرگمان علامه محقق این است که با این روش جلو نرفت و تلاش نمود تا مسیر را به مجرای اصلی اش بازگرداند؛ چه در سیره حضرت رسول و چه در سیره حضرت امیر و امام جتبی و امام حسین علیهم السلام و حضرت زهرا و امام رضا ضد السلام. وی تلاش نمود تا در حد امکان سیره معصوم را در جایگاه اصلی اش قرار دهد تا امور همان گونه که هستند دیده شوند و قبل از وی کسی چنین کاری انجام نداده است. تلاشی که علامه نمود، این بود که این حجاب را برداشت و راه را برای پژوهشگران و محققین در این راه گشود تا در مطالعه خود نسبت به سیره معصومین تجدید نظر کنند و معصوم را در جای واقعی خود در تاریخ قرار دهند. و در چنین شرایطی است که جهان خواهند دید که ما چه معصومانی را داشتیم و چه مواردی را از دست داده ایم.
سپس حجت الاسلام والمسلمین علی جابر از لبنان، در سخنان خود اظهار داشت: علامه در مطالعات تاریخی، میان عقل و متون، ارتباط ایجاد کرد تا نوشته هایش را تقویت کند. دقت در مساله زمان، مکان و شرایط و دلالت متون سبب شده تا وی اسیر متن قرار نگیرد بلکه متون را مورد تحقیق قرار دهد. و در ضمن از میراث بزرگ اسلامی در حدیث، فقه، تاریخ و تفسیر هر یک از مذاهب هم در پایه ریزی دیدگاه های خود در مسائلی که مورد تحقیق وی قرار گرفته نقش داشته است. وی چهره تاریخی یک واقعیت را با تمام پیشینیه ها، ابعاد و آثارش مورد بررسی قرار می دهد و دروغی که پیرامون آنرا فرا گرفته از آن می زداید،، و البته از منابع اهل سنت و شیعه و زیدیه و طوایف دیگر هم بهره می برد.
وی ادامه داد: علامه رحمت الله ضد، دایرة المعارف منحصر به فردی به نام"الصحیح من سیرة الرسول الاعظم" از سیره نبوی نگاشت که در کتاب های سیره پیامبر بی نظیر است. بعد از آن زندگی حضرت امیرالمؤمنین امام علی ضد السلام و سپس امام حسن مجتبی و بعد از آن امام حسین ضد السلام و زندگی سیاسی امام رضا (ع) و امام جواد را به رشته تحریر درآورد. او همینطور و مطالعاتی درباره علایم ظهور انجام داده و مسائل تاریخی دیگری را هم نگاشته است.
بنده افتخار این را داشتم که از شاگردان لبنانی ایشان بودم و بهره های علمی و اخلاقی بسیار بردم و هم از روش های پژوهشی او استفاده کردم.
حجت الاسلام والمسلمین علی جابر در انتها ضمن اشاره به نکاتی که علامه سید جعفر مرتضی در پژوهش های خود لحاظ می نمود اظهار داشت: علامه سید جعفر بیشتر در بعد پژوهش های تاریخی مشهور شده اند و اهل علم و عموم مردم هم وی را به همین عنوان می شناسند، اما باید بگویم که ایشان فقیهی برجسته بود و اگر اوضاع و زمانه به ایشان اجازه می داد، کارهایی انجام می داد که گذشتگان چنین کاری نکرده اند.
وی در خیلی از موارد احتمالی بحث و گفتگوهای بسیاری دارند. در مباحث فقهی وی، عقل پیشی گرفته بخصوص در مباحثی که متنی از کتاب و حدیث در مورد آن وجود ندارد، در بحث اجتهاد و تقلید، علما می دانند که بابی فقهی وجود دارد و مطلب بسیار زیادی درباره اش نوشته شده است وهیچکدام حرف تازه ای نزده اند، اما علامه سیدجعفر مطالب تازه ای در این باب دارند. می توان به کتاب ایشان با عنوان" الاعتماد فی مسائل التقلید والاجتهاد " رجوع نمود. این کتاب آخرین کتاب چاپ شده وی است که در چهار جلد انتشار یافته است.
سپس حجت الاسلام والمسلمین سید علی حجازی، از لبنان، به بررسی ابعاد شخصیتی علامه مرتضی پرداخت و اظهار داشت: او عالم، مفکر، متکلم، مؤرخ، مفسر، فقیه و ادیب بود. او تاریخ پیامبر اکرم و خاندان ایشان را تحقیق و تصحیح کرد و حقایق را از میان دروغ های نوشته شده و عقاید فاسد بیرون کشید. و باید گفت آثار علمی وی نشان دهنده تمام ابعاد وجودی و شخصیت او نبوده بلکه بخشی از توانایی های وی را نشان داده است.
او اضافه کرد: گفته می شود او فیلسوف نبوده، اما باید بگویم که او فیلسوفی برای تاریخ و دفاع از دین حق بوده است و تاریخ را با نوشته های خود غنی ساخته است. وی اخلاق خاندان را با رفتار خود مجسم ساخت، و در رسیدگی به نیازمندان و کمک به آنها از هیچ تلاشی دریغ نکرد. او فردی متواضع، مهربان و دارای سعه صدر بود و در هنگام برخورد با وی متوجه نمی شدی که در کنار عالمی ارجمند نشسته ای. هیچ گاه به تعداد آثار خود بر کسی فخر نفروخت بلکه هر آنچه را که انجام داده بود را جزو وظایف خود می دانست. در نگارش تاریخ روش یک فقیه اصولی را برگزید و از تعصب کورکورانه دوری می جست.
حجت الاسلام و المسلمین حجازی در انتها اظهار داشت: وی می خواست حوزه های علمیه روشی تحقیقی را در مسائل علمی خود بپیمایند و از حالت سنتی بیرون بروند. باید گفت کتاب" الصحیح من سیرة النبی الاعظم" ذره ای از علم وی بوده که شاید در این دوران نمونه این کتاب بی نظیر باشد. و باید گفت همچنان شخصیت علمی این سید با تمام جزئیات آن مجهول مانده است و شاید نسل های آینده بتوانند به ابعاد شخصیتی وی پی ببرند.
در ادامه حجت الاسلام و المسلمین، سید علاء الموسوی، از عراق، درباره شخصیت علامه محقق سید جعفر مرتضی و آشنایی خود با وی اظهار داشت: با ایشان در قم در زمانی که استاد، پژوهشگر، محقق، مدرس و نویسنده بود، آشنا شدم و این آشنایی تا لبنان هم ادامه یافت، به بعضی از نکاتی که از شخصیت این عالم محقق دریافت نمودم می توان به موارد ذیل اشاره نمود: تدین و ورع ایشان بود. وی متدین و با ورع بود و به شدت اهل احتیاط بود. اهل تقید در حرف زدنش بود و از حدود شرعی در سخنانش تجاوز نمی کرد، بلکه در حرف زدن بسیار محتاطانه عمل می کرد و از جر و بحث در کلام خودداری می کرد. او انسانی آرام و با اخلاقی بسیار عالی بود. در تعامل با دیگران اهل تعادل بود و رفتارش سنجیده بود. با دیگران با احترام رفتار می کرد و با مردم با مؤدبانه برخورد می کرد و درباره دیگرانی که حضور نداشتند با احترام یاد می کرد.
وی ادامه داد: مساله دیگری که درباره شخصیت سید جعفر رحمت الله ضد می توان گفت، وجود دقت علمی ایشان در گفتار و نوشتار بود. وی دقت بسیاری در گفتار و نوشتارش داشت چون که انسانی مسئولیت پذیر بود و مسئولیت علمی و شرعی سخنانش را بر عهده می گرفت چون که عالم، فقیه، تاریخ نویس و اندیشمندی اسلامی بود. و هیچگاه بدون تحقیق و رفتن به منابع و تاکید بر صحت آن، مطلبی را نمی گفت. از صفاتی که در مرحوم سید جعفر مشهود بود، غیرت دینی و اسلامی وی بود که در این دوره از زمان نادر است. شاید انسان نسبت به خویش، خانواده و خاندانش غیرت داشته باشد و اگر اتفاقی برای آنها بیافتد و یا حرفی بر ضد آنها زده شود بلافاصله به خروش خواهد آمد؛ اما داشتن غیرت دینی در این دوره زمانه نادر است.
حجت الاسلام والمسلمین موسوی ضمن بر شمردن دیگر صفات این شخصیت، در انتها اظهار داشت: وی در نگارش حقایق تاریخی تنها به ذکر دردها و رنج ها اکتفا نمی کرد بلکه تلاش می کرد، می نوشت، تحقیق می کرد و به منایع تاریخی نادر رجوع می نمود تا پاسخی قانع کننده به کسانی که اسلام و خاندان علیهم السلام را هدف قرار داده بودند، بدهد. از خداوند متعال مسئلت می نمایم که جوانان ما، کتاب های ایشان را مطالعه کنند و از آثار این علامه محقق غافل نشوند، چون که نیازهای عقیدتی، تاریخی و حتی اخلاقی و پاسخ آنها را خواهند یافت.
در انتها برادر علامه، حجت الاسلام و المسلمین سید مرتضی مرتضی، ضمن تشکر از رایزن فرهنگی ج. ا. ایران در لبنان به جهت تنظیم این مراسم، اظهار داشت: درباره جناب علامه سید جعفر مرتضی، باید بگویم که ایشان فراتر از ایران، و لبنان و فراتر از تمام اماکنی است که ما می شناسیم. وی در آفریقا در طول مدت یک ماه مسافرتش به آنجا هم نقش خویش را ایفا کرد. اثری از خود در آن جا بر جای گذاشت که برای تمام نسل ها و دوران های پیش رو و جوانان فرهیخته آفریقا باقی خواهد ماند. آنها همچنان او را یاد می کنند و از انقلاب فرهنگی و عقیدتی که در آن جا ایجاد کرد و زندگی آنها را متحول کرد، یاد می کنند.
او در آخر اظهار داشت: از خداوند متعال برای ایشان رحمت و رضوان مسئلت می نمایم و بار دیگر از تمام شرکت کنندگان و حاضران در این عزا تشکر می کنم و می گویم ما شخصیت بزرگی را از دست دادیم.
این مراسم با قرائت مرثیه و عزاداری توسط حجت الاسلام علی بلوط از لبنان، به پایان رسید.
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب