روزشمار بازگشت به هور رونمایی گردید
كاراموند: كتاب سی و پنجم از مجموعه بزرگ روزشمار جنگ ایران و عراق با عنوان «بازگشت به هور» توسط مركز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر و وارد بازار نشر شد.
به گزارش کاراموند به نقل از ایسنا، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در چهلمین سالگرد از شروع دفاع مقدس، در دومین هفته متمادی از کتاب جلد سی و پنجم روزشمار جنگ ایران و عراق با عنوان «بازگشت به هور» رونمایی نمود.
این مراسم باتوجه به وضعیت ناشی از شیوع ویروس کرونا بدون حضور رسانه ها انجام شد.
روزشمار «بازگشت به هور» بااینکه ۶۲ روز از دوران هشت ساله دفاع مقدس را شامل می شود اما باید گفت این مقطع زمانی پر از حوادثی است که هم از بعد نظامی و هم غیرنظامی از اهمیت بالایی برخوردارست و هرکدام از این حوادث مطرح شده نیازمند تحقیق و پژوهشی مجزا می باشد. بمنظور آشنایی بیشتر با این کتاب با علیرضا لطف الله زادگان نویسنده بخش نظامی و سید رضا صاحبی نویسنده بخش سیاسی و همین طور محسن رخصت طلب ناظر علمی و محتوایی این روزشمار و حجت الله کریمی مدیریت گروه روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به گفتگو پرداختیم.
علیرضا لطف الله زادگان که خود از راویان دوران جنگ تحمیلی و از نویسندگان با سابقه در حوزه دفاع مقدس است و تا حالا بیش از ۱۲ جلد از روزشمارهای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با تلاش ایشان نوشته شده است، با اشاره به مقطع زمانی جلد سی و پنجم روزشمار جنگ ایران و عراق اظهار داشت: این کتاب از ۱۵ بهمن ماه ۱۳۶۳ آغاز می شود و تا ۱۷ فروردین ۱۳۶۴ یعنی ۶۲ روزشمار جنگ ایران و عراق را شامل می شود.
وی با اعلان اینکه نویسندگی بخش نظامی این کتاب را بر عهده داشته است، اشاره کرد: به جهت اینکه تحقیقات سرعت بیشتری پیدا کند و کتاب زودتر تمام شود، به ناچار مرکز گاهی اوقات این سیاست را در پیش می گرفت که کار را بنا به تخصص های نویسندگان به دو نویسنده واگذار کند. تقسیم بندی موضوعی روزشمار بیشتر شامل مسائل نظامی، امنیتی و سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. چون بنده سابقه داشتم بخش نظامی و امنیتی و کارهای گروه های مسلح غیرقانونی در غرب کشور به بنده و بخش دیگر را هم به آقای صاحبی واگذار شد.
اجرای عملیات بدر موضوع اصلی و مهم در بعد نظامی روزشمار سی و پنجم
نویسنده روزشمار سی و پنجم جنگ ایران و عراق طرح و اجرای عملیات بدر را بعنوان موضوع اصلی و مهم در بعد نظامی روزشمار سی و پنجم بیان کرد و توضیح داد: هدف عمده عملیات بدر فتح جاده بصره العماره بود که اگر این اتفاق می افتاد ما پیروزی بزرگی به دست می آوردیم. در واقع جبهه میانی و جنوبی عراق قطع می شد و عراق مجبور می شد هور را دور بزند که این کار برای عراق ازنظر رساندن تدارکات بسیار سنگین بود. علاوه بر این ما به دنبال این بودیم تا به عمق هور دست پیدا نماییم و بعداً بتوانیم در عمق خاک عراق عملیات انجام دهیم که محقق نشد.
وی در پاسخ به این پرسش که موضوعات طرح شده در بخش نظامی کتاب شامل چه مطالبی است، اظهار داشت: معرفی منطقه عملیاتی بدر ازنظر جغرافیایی، سیاسی و نظامی، شناسایی ها، ابتکارات ویژه به کار گرفته شده در عملیات آبی خاکی در منطقه باتلاقی هور، چگونگی عبور از خط خودی تا خط دشمن، اهداف عملیات، سازمان رزم و یگان های شرکت کننده و شرح عملیات بدر طی شش روز عملیات سخت و طاقت فرسا شامل پیشروی نیروها در هور، تصرف خط اول دشمن، پیشروی در جناحین و پیشرو، چگونگی مقابله دشمن، مقاومت نیروهای خودی، عملکرد ویژه یگان ها خصوصاً لشکر ۳۱ عاشورا و شهادت مهدی باکری و چند تن از فرماندهان در منطقه معروف به «کیسه ای» در این کتاب به خوبی مطرح گردیده است. همین طور خبرهای تهیه و آماده سازی و شلیک نخستین موشک های دوربرد ایران به کرکوک و بغداد که غافلگیری بزرگ دولت متخاصم عراق را به همراه داشت نیز ازجمله خبرهای مهمی است که در بخش نظامی آمده است.
لطف الله زادگان در پاسخ به پرسش ما در خصوص دیگر موضوعات مهم نظامی در این مقطع اظهار نمود: اقدامات گروه های مختلف و گروه های مسلح غیرقانونی در مناطق مختلف غرب کشور و مقابله نیروهای خودی با آنها و پاکسازی مناطق آلوده از دیگر موضوعات مهم این بخش است.
وی اظهار نمود: موضوع مهم دیگری که در این کتاب موردبحث قرارگرفته و اخبارش مطرح شده، تمایل گروه اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی ها) برای همکاری با ایران بود که یک فرستاده ویژه ای البته بطور غیررسمی به ایران فرستادند. مذاکرات بین اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانی ها) و جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت که در دوره های بعد منجر به همکاری بین ایران و این اتحادیه شد.
این پژوهشگر در حوزه دفاع مقدس درباره مطرح شدن خبر مذاکره حزب دموکرات کردستان ایران با مقامات ایرانی و بازتاب آن در منطقه کردستان و در بین سایر گروه های مسلح غیرقانونی اظهار داشت: خبر مذاکره حزب دموکرات کردستان ایران با جمهوری اسلامی با نتایج جدی در صفوف ضدانقلاب مواجه گردید که به خروج این حزب از شورای ملی مقاومت و به نحوی پاشیده شدن این شورا منجر گردید. همین طور تشدید اختلاف بین حزب دموکرات با سازمان کوموله و به وجود آمدن درگیری های خشن و دامنه دار که تلفات زیادی به هر دو طرف وارد آورد نیز از نتایج این مساله بود.
وی در مورد منابع به کار گرفته شده برای نگارش این کتاب اظهار داشت: با توجه به این که مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منابع منحصربه فردی در سطح ایران دارد ازجمله گزارش راویان، دفاتر راویان و اسناد و مدارک مختلف واحدهای رزمی و همین طور اخبار و نامه هایی در سطح واحدهای امنیتی همچون واحد اطلاعات سپاه، شهربانی، ژاندارمری، وزارت اطلاعات، وزارت کشور، وزارت امور خارجه، تقریباً دراین زمینه ما از منابع دیگری غیر از منابعی که در مرکز موجود بود استفاده نکردیم.
روزشمار ۳۵، شامل ۶۲ روز از دفاع مقدس است
در ادامه سید رضا صاحبی نویسنده بخش سیاسی روزشمار سی و پنجم جنگ ایران و عراق که تألیف «کتاب درآمدی بر روش شناسی نظامی» را در دانشگاه امام حسین (ع) را در کارنامه خود دارد، اظهار داشت: این کتاب ۶۲ روز از دفاع مقدس را پوشش داده است و بنده علاوه بر بخش سیاسی و بین الملل، نگارش مواردی مانند جنگ شهرها و بمب باران شهرها و بازتاب عملیات در بخش سیاسی را بر عهده داشته ام.
وی به مهم ترین وقایعی که در این مقطع نوشته شده اشاره و عنوان کرد: انجام عملیات بدر، مقدمات، طرح، اجرا، بازتاب و نتایج آن؛ دور جدیدی از شروع جنگ شهرها؛ انفجار بمب در نمازجمعه تهران؛ گزارش صلیب سرخ از وضعیت اسرا در دو کشور؛ عملیات سلمان در جنوب سومار؛ موضوع کردستان و مذاکرات حزب دمکرات با مسئولان ایرانی؛ مقدمات سفر دبیرکل سازمان ملل به ایران و عراق؛ راهبرد یا صلح کامل یا جنگ کامل عراق و سایر مسائل سیاسی، اقتصادی و اخبار گروهک ها از وقایع مهمی است که در این روزشمار به آنها پرداخته شده است.
نویسنده بخش سیاسی روزشمار سی و پنجم جنگ ایران و عراق اضافه کرد: همین طور برخی اخبار لبنان به سبب عقب نشینی اسراییل از لبنان و شکل گیری مقاومت در لبنان نیز به سبب اهمیت آن در این روزشمار درج شده است.
وی با اعلان اینکه تدوین این کتاب دو سال به طول انجامیده است، اظهار داشت: با توجه به این که در این روزشمار به طرح و اجرای عملیات بدر در هور پرداخته شده، عنوان کتاب «بازگشت به هور» نام دارد.
صاحبی ارائه طرح تبلیغاتی و غیرعملی برقراری صلح کامل از طرف صدام را از نکات قابل تأملی برشمرد که در این روزشمار به آن پرداخته شده است و در ادامه اظهار نمود: یکی از موضوعات که امروزه می تواند پاسخی به برخی شبهات باشد این است که عراق رسماً اعلام می کرد یا باید جنگ کامل باشد و یا صلح کامل؛ و منظورش این بود که بمب باران شهرها و زدن مناطق غیرنظامی یا استفاده از سلاح شیمیایی هم جزو جنگ است و اگر ایران صلح تحمیلی را نپذیرد، عراق این اقدامات را تداوم می بخشد. به تبع در این راهبرد کلیه توافقات بین المللی نادیده گرفته شده و جنایات جنگی علناً توسط عراق بی واهمه از هرگونه تقابلی در صحنه بین الملل صورت می گرفت. در مقابل، ایران اصرار داشت شورای امنیت عراق را بعنوان متجاوز محکوم کند تا مقدمات صلح فراموش شود.
برای هر روز روزشمار بین ۳۰ تا ۷۰ منبع وجود دارد
در ادامه با محسن رخصت طلب پژوهشگر در حوزه دفاع مقدس که خود از راویان مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است و ناظر بخش نظامی کتاب «بازگشت به هور» می باشد، گفتگو کردیم که معتقد می باشد نظارت بر آثار پژوهشی در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس نتیجه سی سال تجربه است.
محسن رخصت در ابتدا به تعریف ناظر علمی و محتوایی آثار مکتوب اشاره و عنوان کرد: ناظر از نگاه ما باید به آن موضوع کاملاً اشراف داشته باشد و اگر از نویسنده یک سر و گردن بالاتر نباشد حتما باید ازنظر تسلط و فهم موضوع نسبت به ناظر هم سطح باشد.
وی متذکر شد: محقق باید چارچوب کارش را تدوین کند و به ناظر تحویل دهد. این چارچوب باید موافق نظر ناظر هم باشد و به این صورت نیست که محقق یک طور به موضوع نگاه کند و ناظر به شکلی دیگر نگاه کند.
این پژوهشگر اضافه کرد: در روند کار محقق به دنبال منابع می رود، در این مرحله ناظر موظف است که گام به گام به مجری سرکشی کند. اگر اشکالاتی داشت برای تصحیح به محقق ارائه کند، بعدازاینکه کار نهایی شد با تأیید ناظر این کار تحویل کارفرما می شود.
وی تعدد منابع را از سختی های نگارش روزشمارهای جنگ ایران و عراق دانست و اظهار داشت: برای هر روز روزشمار بین ۳۰ تا ۷۰ منبع وجود دارد، در روزشمار تعدد منابع و اخبار ناظر را مجبور می کند که بند به بند را ببیند، مقایسه و چک کند که خوب استفاده شده باشد، چیزی از قلم نیفتاده باشد ولی در کتاب های معمولی علمی به این صورت نیست، منابع در این حد نیست، این یکی از وجوه تمایز این دو مورد است.
رخصت طلب با اشاره به اینکه ناظر علمی و محتوایی بخش نظامی روزشمار جلد سی و پنجم جنگ ایران و عراق بوده است، اظهار نمود: عملیات بدر هم یک عملیات ناموفق و تلخی بود و هم از یک پیچیدگی هایی برخوردار بود. بعنوان ناظر با نویسنده کتاب، بحث های عملیاتی علمی داشتیم که بعضی از مباحث اشاره شود بهتر است و بعضی از مسائل با جزئیات بیشتر اشاره و تبیین شود تا خواننده توجیه شود.
وی با اظهار به اینکه باید این روزشمار را گونه ای از وقایع نگاری جنگ بدانیم، اشاره کرد: اگر به تاریخ جنگ با جامعیت، نگاه و برخورد شود قابل قضاوت است اما اگر یک کتاب تاریخی را به شما بدهند، یک صفحه یا ده صفحه از آنرا با پراکندگی مطالعه کنید امکان قضاوت را به شما نمی دهد و اگر قضاوت کردید اشتباه است.
این راوی دوران دفاع مقدس تاکید کرد: اگر مقرر است که ما یک موضوع تاریخی را قضاوت نماییم باید آنرا همه جانبه مطالعه و بررسی نماییم تا کاملاً اشراف پیدا نماییم و بتوانیم قضاوت نماییم پس روزشمارهای ما هم به همین صورت است. پس روزشمارهای ما درعین حالی که می تواند پاسخگو باشد، خودش به تنهایی مخاطب را تحریک می کند و به مخاطب انگیزه می دهد که مجبور شود برود مطالعه بیشتری کند.
وی متذکر شد: معمولاً رسانه ها به خصوص رسانه های معاند به دو خبر یا جمع بندی می پردازند بدون اینکه پس وپیش آنرا مطالعه کند و تسلط داشته باشد، روی دو خبر یا دو اتفاق قضاوت می کند، جنگ و امام (ره) و فرماندهان و شهدا و همه چیز را زیر سؤال می برد؛ این بدترین شیوه تحقیق و رفتار و نقد و قضاوت است.
چرایی عنوان کتاب
در خاتمه این گفتگو حجت الله کریمی مدیریت گروه روزشمار جنگ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به انتشار روزشمار سی و پنجم با عنوان «بازگشت به هور» اظهار داشت: این کتاب دوره زمانی ۱۵ بهمن ۱۳۶۳ تا ۱۷ فروردین ۶۴ را شامل می شود. مهم ترین رخدادی که در این دوره اتفاق افتاده است عملیات بدر است.
وی با اشاره به اینکه روزشمار سی و پنجم حاصل زحمات دو نویسنده می باشد، بیان کرد: بنا به دلایلی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس دوره ای تصمیم گرفته بود بخش نظامی را با حدود و تعریف موضوعات نظامی به یک پژوهشگر و بخش غیرنظامی را به پژوهشگر دیگری واگذار کند. این کتاب هم جزو آن کتاب ها بود و با دو نویسنده انجام شد. نویسنده بخش نظامی استاد علیرضا لطف الله زادگان هستند، پیشکسوت پژوهش حوزه دفاع مقدس و کسی که بیشترین آثار را در حیطه جنگ روزشمار ایران و عراق ساخته است، بخش غیرنظامی را هم آقای سید رضا صاحبی از پژوهشگران مرکز به عهده داشتند.
کریمی اضافه کرد: نظارت کتاب هم دو بخش شد؛ بخش نظامی را آقای محسن رخصت طلب پیشکسوت و راوی دفاع مقدس انجام دادند، بخش غیرنظامی را هم آقای یعقوب نعمتی به عهده داشت.
وی بعنوان روزشمار سی و پنجم اشاره نمود و اظهار داشت: نام گذاری هر کتاب یکی از کارهای حساس و ظریف است. ما در مورد نام گذاری این کتاب خیلی بحث داشتیم، از طرفی کتاب های روزشمار ورا و فرای فقط صرف یک عملیات است و از سویی ما در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس گروهی به نام گروه نظامی داریم که همه عملیات های بزرگ و کوچک را در دستور کار قرار داده است و کارهای نبردی تولید می کند. بدین سبب به جهت اینکه تشابه اسمی وجود نداشته باشد کوشیدیم اسامی را برگزینیم که فقط عملیات را شامل نشود.
مدیریت گروه روزشمار جنگ اظهار نمود: دلیل اینکه نام کتاب را «بازگشت به هور» گذاشتیم مربوط به یک سال پیش از عملیات بدر است. در عملیات خیبر، انتخاب هور برای اجرای عملیات، یک ابتکار نظامی بود که سپاه پاسداران انجام داد. به سبب اینکه در سایر جبهه ها، سایر مکان هایی که می شد عملیات اجرا کرد تقریباً جبهه قفل شده بود و امکان اینکه در جبهه ای بشود عملیات زمینی اجرا کرد تقریباً باتوجه به موانعی که عراق به وجود آورده بود و هوشیاری که پیدا کرده بود، نا ممکن شده بود. بدین سبب در عملیات خیبر با هدایت سردار محسن رضایی دست به یک ابتکار زده شد و هور بعنوان منطقه عملیاتی برگزیده شد؛ اما در عملیات خیبر باوجود موفقیت هایی که به دست آمد رزمندگان به همه اهداف عملیات نرسیدند. دقیقاً یک سال بعد ما مجدداً یک بازگشتی به همان منطقه می نماییم که همان اهداف یا اهداف بزرگ تری را به دست بیاوریم. بنا بر این ما باتوجه به اهمیتی که این ابتکار نظامی داشت یعنی جنگ در هور و اینکه یک بازگشت مجددی پس از یک سال به این منطقه اتفاق می افتد عنوان «بازگشت به هور» را انتخاب کردیم.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب